Hoe ontstond leven uit niet-leven?

Naast onze zoektocht naar buitenaards leven blijft toch ook de vraag overeind staan hoe leven dan überhaupt ontstaat – op aarde of daarbuiten. We weten dat het in ieder geval 3,7 miljard jaar oud is, zoals fossielen van stromatolieten uit die tijd laten zien. Er zijn zelfs aanwijzingen dat er nog eerder leven op aarde voorkwam, maar daarover is het laatste woord nog niet gesproken.

Het grote mysterie is in zekere zin dat niet-levende materie op enig moment over kan gaan in levende materie. Maar hoe? Hierover zijn recentelijk twee studies verschenen.

Een RNA-wereld van lange strengen

Het eerste onderzoek gaat uit van een zogenoemde RNA-wereld. RNA, een soort variant op het welbekende DNA, bestaat uit een lange streng zogenoemde nucleotiden. Losse nucleotiden zijn zelfs wel eens aangetroffen op asteroïden, maar de stap van losse nucleotiden naar lange strengen RNA was tot dusver een raadsel. Hoe zou niet-levende natuur zoiets kunnen maken?

Samengevoegd door glas

In het nieuwe experiment is aangetoond dat nucleotiden zich relatief eenvoudig laten samenvoegen tot strengen van 90 tot 150 of een enkele keer zelfs 300 elementen, als er basaltglas aanwezig is. Dat basaltglas, wat is de begindagen van onze planeet volop aanwezig was door vulkanisme en de inslag van meteorieten, treedt dan op als katalysator.

Maar hoe lang moet zo’n streng zijn voor de selectiemechanismen van de evolutietheorie van Darwin gaan meespelen? De meningen onder experts lopen uiteen van 50 tot 5000 nucleotiden. Als met een eenvoudig experiment als strengen van 300 elementen zijn te maken, dan zou je denken dat onder iets andere omstandigheden wel nog langere strengen mogelijk moeten zijn.

Leven op Mars

Een van de onderzoekers van de studie benadrukt dat we moeten blijven zoeken naar leven op Mars. Want als RNA-strengen zo eenvoudig ontstaan, dan lijkt de kans reëel dat hetzelfde proces ook op Mars heeft plaatsgevonden.

Het tweede onderzoek is al iets ouder, uit 2017, en afkomstig uit ons eigen land, namelijk van de Rijksuniversiteit Groningen. Wil je weten waar dat over gaat? Luister dan de hele podcast van Zimmerman in Space over abiogenesis.