Hoeveel details kun je onderscheiden in de ruis van het heelal?

Om deze recente ontdekking goed te kunnen begrijpen, moet je eerst weten wat 'scheidend vermogen' is. Je kunt het vertalen als: de hoeveelheid detail die je nog kunt onderscheiden. Als je naar de sterrenhemel kijkt bijvoorbeeld.

Met het blote oog zie je dan 's nachts allemaal witte flonkerende puntjes. Je weet dat het allemaal zonnen zijn die een gigantische hoeveelheid licht uitstralen - net als onze eigen zon - maar je ziet slechts een klein wit puntje. Zelfs door de meeste telescopen zie je vooral dat witte puntje.

Sterren met schijven

Maar met krachtige telescopen kun je veel meer detail onderscheiden. Het scheidend vermogen van deze telescopen is dus groter. Zo was het eerder al gelukt om schijven van gas, stof en gruis te onderscheiden die rond sommige sterren draaien. Uit die schijven kunnen later planeten ontstaan.

Het is wetenschappers nu gelukt om zo'n schijf van gas en stof te onderscheiden rond een planeet die rond een andere ster draait. Veel meer detail dus. Het is bijna een soort Droste-effect: rond de ster draait een schijf met stof en gruis. Daaruit ontstaat een planeet, met weer een eigen schijf van stof en gruis. Daaruit kunnen ook weer hemellichamen ontstaan - manen.

Zelf sterrenkijken

Wil je zelf ook eens kijken hoeveel detail je nu precies kunt onderscheiden als je door een telescoop naar de sterren en planeten kijkt? In het eerste deel van de podcast legt Hens Zimmerman uit waar je als amateur-sterrenkijker op moet letten als je een telescoop wilt aanschaffen. Houd pen en papier bij de hand, want hij vertelt je alles over spiegels, lenzen, oculairen, diameters en brandpuntafstanden.