Groningse bevingsliedjes: noordelijke protestsongs in Doe Maar Normaal

In het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw, zo’n twintig jaar na de vondst van de gasbel in Slochteren, maar nog voor de eerste officieel gemeten aardbeving, maakte Hans Frijling als eerste een Gronings protestlied tegen de gaswinning. Van aardbevingen en schade was toen nog geen sprake: Frijling zong over hoe weinig de provincie terugziet van het geld dat werd verdiend met het gas.

De muziek wordt in de regio razend populair. De nummers gaan over de winst die wordt gemaakt en over het inklinken van de bodem. Dat zakken van de grond wordt halverwege de jaren tachtig ook door de Tuutjefloiters scherp verwoord.

Zangeres Francien van de band voelt het sentiment nog steeds: “Nederland is niet ons land, Groningen is ons land. En wij worden genaaid hier in Groningen, jaren- en jarenlang”, vertelt ze in de podcast Doe Maar Normaal.

Gevoel of protest?

Dat klinkt stevig, maar hoe moeten we het interpreteren? Protestliedjesdeskundige Laurens Ham: “Je kunt het op twee manieren interpreteren. Echt als een soort separatisme: we zouden eigenlijk een soort aparte Groningse staat moeten hebben. Ik weet niet of ze dat bedoelt. Ik denk dat wat zij bedoelt meer gevoelsmatig is: je sluit je niet meer aan bij Nederland maar bij je eigen streek, omdat Nederland jou niet meer representeert, niks meer voor jou betekent.”

Dat verklaart wellicht ook waarom veel van de Groningse protestliedjes in dialect worden gezongen. Ze zijn niet zozeer bedoeld om de rest van het land te bereiken, als wel de Groningers. Of zoals streektaalzanger Erwin de Vries uit Sappemeer het verwoordt: “Het zorgt misschien voor hoop, en voor troost, dat er iemand is die er liedjes over schrijft. Voor de mensen zelf uit Groningen”.