Madonna moest ABBA smeken voor een sample in Hung Up

In 2005 heeft Madonna een zeldzame dip in haar carrière achter de rug. Twee jaar eerder brengt ze haar negende album American Life uit, waarvan de verkoopcijfers tegenvallen. Er gaan weliswaar vier miljoen exemplaren over de toonbank, maar het is op dat moment het minst verkopende album van de zangeres.

Bovendien trekt Madonna de clip van het titelnummer terug. De Amerikaanse superster, die toch al de nodige controverse meegemaakt heeft, krijgt een hoop kritiek op de anti-oorlog boodschap van de clip, die uitkomt rond het begin van de Tweede Golfoorlog. “Het voelde alsof ik opgejaagd was, en ik heb kinderen om te beschermen”, zegt Madonna tegen ABC News.

Terug naar disco

Om de vieze smaak van American Life weg te spoelen, wil Madonna in 2005 spetterend terugkeren. De opvolger, Confessions on a Dancefloor, moet ‘het ultieme pop en dance-album’ worden, vertelt ze tegen Attitude. Om dat te bewerkstelligen, schakelt de Queen of Pop de hulp in van die andere legendarische pop-act: ABBA.

Hung Up, de eerste single van het album, is gebouwd rond een sample van de herkenbare melodie van ABBA’s single Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight). En dat blijkt een schot in de roos: met Hung Up scoort Madonna een nummer 1-hit in maar liefst 41 landen, waarmee ze ook nog eens een Guinness World Record pakt.

Ingelijste brief

De zangeres moet flink werken om toestemming te krijgen voor de ABBA-sample. De Zweedse popgroep is namelijk niet al te scheutig met het goedkeuren van het gebruik van samples van hun nummers, dit gebeurde slechts één andere keer (waarover later meer). Om toch toestemming te krijgen, stuurt Madonna haar assistent naar Zweden.

“Ik stuurde mijn assistent met een brief en het album naar Stockholm”, vertelt Madonna. “In die brief smeekte ik ze voor de sample en gaf ik aan hoe ik ABBA aanbid, en dat Hung Up een ode aan ze was, wat overigens ook zo is. Benny Andersson en Björn Ulvaeus moesten erover nadenken, ze zeiden niet meteen ja.”

“We kregen een prachtige brief van haar”, vertelt Andersson aan The Guardian. “Die heb ik ingelijst. Heel lief. Haar assistent kwam naar Stockholm met een cd, en daar hebben we naar geluisterd.” Andersson is enthousiast, maar stelt wel een stevige eis: “Het is een geweldig nummer, maar we beseften dat het zonder onze sample niet zo geweldig was. Dus we zeiden: ‘Natuurlijk, gebruik het. Maar dan splitten we het copyright, fifty-fifty.”

Op die manier scoort ABBA met Hung Up een grotere hit dan de groep met het origineel van Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight) deed: dat nummer komt in 1979 in ‘slechts’ vijf landen op de bovenste plek van de hitlijst terecht.

Het andere ABBA-sample

Het gebruik van de melodie van Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight) is slechts de tweede keer van ABBA het gebruik van een sample toestaat. De eerste keer gebeurt in 1996, in een heel ander genre.

Amerikaans hiphoptrio Fugees wordt gevraagd om een soundtrack te maken voor de documentaire When We Were Kings, over de legendarische bokswedstrijd tussen Muhammad Ali en George Foreman in 1974. De groep maakt het nummer Rumble in the Jungle, met gastoptredens van A Tribe Called Quest, Busta Rhymes en John Forté. Daarnaast is er een ABBA-sample in gebruikt: het baslijntje van The Name of the Game uit 1977.

Hung Up in de NPO Radio 2 Top 2000

In 2011 staat Madonna voor het laatst met Hung Up in de NPO Radio 2 Top 2000. Het nummer staat dan op plek 1873. Het nummer dat ze samplede doet het een stuk beter: Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight) bezet in 2020 nog de 329ste positie van de lijst.

Foto: ANP