David Bowie zet zijn Berlijnse ontwikkeling door op Heroes

In de tweede helft van de jaren 70 gooit David Bowie het roer flink om: hij verlaat Los Angeles, de stad waar hij verslingerd raakt aan cocaïne, om via een omweg door Frankrijk in Berlijn uit te komen. De Brit reist naar Europa op aandringen van Iggy Pop, waarvoor hij zijn solodebuut The Idiot produceert.

Low

Die nieuwe omgeving zorgt ook voor creatieve inspiratie voor Bowie, die na een jaar van creatieve droogte eindelijk weer in staat is om nummers te schrijven. Het materiaal dat hij maakt mondt uit in Low, de plaat die hij met Brian Eno, producer Tony Visconti en een groep sessiemuzikanten maakt.

Low is uiteindelijk een creatieve ommekeer, die te boek staat als de meest revolutionaire plaat in het oeuvre van Bowie. De zanger verwerkt invloeden uit ambient en krautrock op de plaat, die na een toegankelijke eerste kant (met onder andere de song Sound and Vision erop) een meer experimentele, voornamelijk instrumentale tweede kant heeft.

Hoewel Low inmiddels beschouwd wordt als de beste plaat die Bowie gemaakt heeft, wordt hij bij de release in 1977 zowel door critici als publiek met gematigd enthousiasme ontvangen. Dat komt deels door de minder toegankelijke aard van het werk, maar ook door het feit dat Bowie weigert promotiewerk te doen voor Low, en in plaats daarvan als toetsenist mee op tournee gaat met Iggy Pop.

In de schaduw van de Berlijnse Muur

Wanneer Bowie in het najaar van 1977 de studio ingaat om te werken aan zijn twaalfde album. Voor Heroes verzamelt hij dezelfde groep sessiemuzikanten, aangevuld met King Crimson-gitarist Robert Fripp. Laatstgenoemde heeft een enorme invloed op het geluid met zijn virtuoze gitaarpartijen (die hij in slechts drie dagen opneemt). De toevoeging van Fripp, die met zijn spel energie toevoegt aan het album, gecombineerd met Bowie die clean wordt in Berlijn, zorgt dat Heroes een meer optimistische sound heeft dan het vrij zwaarmoedige Low.

Voorbereidingen zijn er amper: wanneer de opnamesessies beginnen is alleen de track Sons of the Silent Age (die Bowie in eerste instantie als titeltrack wil laten fungeren) geschreven. De rest van de muziek wordt tijdens sessies in de studio, die op slechts een halve kilometer van de Berlijnse Muur ligt, bij elkaar verzonnen. De structuur is vergelijkbaar met die van Low: een toegankelijke eerste kant, gevolgd door een meer experimentele, grotendeels instrumentale tweede.

Songteksten zijn er in eerste instantie ook niet. Bowie is geïnspireerd geraakt door de aanpak van Iggy Pop, die zijn teksten verzint op het moment dat hij ze opneemt. De Brit is vastbesloten om die aanpak over te nemen, en schrijft zijn lyrics op het allerlaatste moment. Voor de tekst van de titeltrack raakt hij geïnspireerd wanneer hij producer Tony Visconti buiten in een innige omhelzing ziet met achtergrondzangeres Antonia Maaß. Pas dan besluit Bowie om tekst toe te voegen aan Heroes, dat tot dat moment een instrumentale track is.

Matchende platenhoezen

Iggy Pop is overigens niet alleen een invloed op het schrijven van de songteksten op Heroes, maar ook op de platenhoes. De iconische zwart-witfoto van Bowie is namelijk vergelijkbaar met de omslag van Iggy Pops album The Idiot.

Zowel de hoes van Heroes als die van The Idiot is een verwijzing naar het werk Roquiarol van de Duitse kunstenaar Erich Heckel.

Live Aid

In tegenstelling tot Low, waarvoor Bowie vrijwel geen promotie doet, probeert de zanger Heroes zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen. "Ik deed geen promotie voor Low, en sommige mensen dachten daarom dat ik er niet achter stond", vertelt Bowie ten tijde van de release in een interview. "Deze keer wilde ik alles doen om het nieuwe album een succes te maken. Ik geloof in mijn twee meest recente platen, meer dan in alles wat ik daarvoor heb uitgebracht. Als ik terugkijk naar mijn eerdere werk, is er veel dat ik waardeer, maar weinig dat ik zelf echt goed vind. Er zit veel meer hart in emotie in Low, en al helemaal in dit album."

Heroes wordt met juichrecensies ontvangen, maar het zou nog even duren totdat het titelnummer bekendstaat als een van de beste tracks die Bowie gemaakt heeft. In Groot-Brittannië blijft de single op een 24ste plek steken, en in de VS komt hij zelfs helemaal niet in de hitlijsten terecht. Pas na het optreden dat Bowie in 1985 op Live Aid geeft, begint het besef door te dringen dat Heroes een van zijn klassieke songs is.

David Bowie in de NPO Radio 2 Top 2000

In 2021 is David Bowie met 22 noteringen een van de vaakst voorkomende artiesten in de NPO Radio 2 Top 2000. Heroes op plek 24 is zijn hoogste notering.