Niet ironisch, wel iconisch: Alanis Morissette's Ironic
Met haar album Jagged Little Pill breekt de Canadese singer-songwriter Alanis Morissette in de 90's door bij het grote publiek. Ironic, de vierde single van het album, wordt precies 29 jaar geleden uitgebracht.
Begin jaren '90 maakt Morissette met producer Leslie Howe de albums Alanis en Now Is The Time. Maar haar grote doorbraak blijft uit. Tot de zangeres in aanraking komt met producer Glen Ballard, die eerder samenwerkte met Michael Jackson, Quincy Jones en Aerosmith. Ballard benadert Morissette om aan haar volgende album Jagged Little Pill te werken. En als ze eenmaal op gang komen, staat Ironic binnen een paar uur op papier.
Succesvolle videoclip
Het megasucces dat volgt, is voor een deel toe te schrijven aan de clip van Ironic. Stephane Sednaoui is de regisseur en de bedenker van de clip. Waar eerdere videoclips een wat serieuzere en strengere Morissette laten zien, kiest Sednaoui bij Ironic voor een speelse clip, waarin vier Alanissen samen in een auto zitten.
De vier personages in de auto weerspiegelen vier verschillende persoonlijkheden. De bestuurder met haar rode gebreide muts en een veelkleurige sjaal is "de verantwoordelijke", vertelt Morissette in een interview met Vogue in 2015. Achter de bestuurder zit een personage met lange vlechten en een knalgele outfit, die Morissette omschrijft als "erg aanwezig" en "niet zelfbewust". In de bijrijdersstoel zit de romanticus van het stel: "Degene die risico's neemt", zegt Morissette. Het laatste personage is iemand die vaak in de problemen komt. "Het meisje in het groen voelt het meest als de 'hele ik'", licht ze toe.
De eigenzinnige clip wordt opgepikt door MTV, die de video vervolgens aan de lopende band afspeelt. Dat zorgt er niet alleen voor dat Ironic steeds populairder wordt bij luisteraars, maar ook dat de video in 1996 voor maar liefst zes MTV Video Music Awards wordt genomineerd
Tekst gaat verder onder de video:
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Ironisch of niet?
Ironic draait om de moeilijke, onvoorspelbare aard van het leven. In het nummer zingt Morissette over verschillende scenario's, elk met een vleugje ironie, zoals regen op je trouwdag, en het krijgen van een gratis ritje als je er al voor hebt betaald. Ironisch dus, of toch niet? Sinds de release van het nummer wordt er namelijk gediscussieerd of de gebeurtenissen in de lyrics wel ironisch zijn. Op de Engelstalige Wikipediapagina van het nummer is er zelfs een heel tussenkopje gewijd aan het debat.
"Ik word al 20 jaar lastiggevallen omdat het een malapropisme zou zijn", zegt de zangeres tijdens haar Spotify Landmark session. Morissette vertelt dat ze tijdens het schrijven van Ironic helemaal niet bezig was met de details van de songtekst of "perfect" zijn. "Ik zie woorden als verf, dus speel ik ermee. Ik gebruik de hele tijd woorden die niet in het woordenboek staan, dus voor ons was het gewoon elkaar aan het lachen maken."
Maar door de jaren heen verandert de definitie van het woord ironisch. En hoewel het nummer aanvankelijk veel kritiek krijgt, legt Morissette uit dat de reactie op het nummer daardoor verzacht. "Er kwamen mensen naar me toe die me het woordenboek lieten zien en zeiden: 'Zie je wel, het is ironisch!'"
Nieuwe lyrics
Controverse of niet, Ironic is een hit en later verschijnen er twee akoestische versies van het nummer. Een van die covers staat op het album MTV Unplugged (1999). Voor het tv-programma neemt de zangeres met akoestische instrumenten en strijkers het nummer opnieuw op. Een aantal jaar later brengt ze een akoestische versie uit van haar hele album Jagged Little Pill, getiteld Jagged Little Pill Acoustic (2005).
Daar eindigt het avontuur met Ironic niet. In 2015, 20 jaar na uit het uitbrengen van Ironic, past Morissette in The Late Late Show het nummer aan naar problemen in de huidige maatschappij samen met talkshowhost James Corden, die voor de gelegenheid de vlechten die de zangeres in de videoclip draag, rockt. Dat de zangeres naast een dijk van een stem ook nog eens humor heeft, blijkt als ze zingt: "It's singing 'Ironic', when there are no ironies."
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Alanis Morissette in de NPO Radio 2 Top 2000
Alanis Morissette staat in 2024 met vier noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000. Benieuwd hoe die nummers zijn gestegen en gedaald in de lijst door de jaren heen? Bekijk hier de statistieken.
