Radiohead test OK Computer in het voorprogramma van Alanis Morissette

In 1993 brengt Radiohead het debuutalbum Pablo Honey uit. De single Creep slaat in als een bom. En hoewel de rest van het album ook goed wordt ontvangen, blijven de andere singles van de plaat niet echt hangen.

Geen eendagsvlieg

Een jaar later al verschijnt de e.p. My Iron Lung. Maar het duurt tot 1995 tot de band weer echt scoort met het tweede album The Bends, een plaat waarin duidelijk te horen is hoe frontman Thom Yorke sinds Pablo Honey is gegroeid als songwriter. My Iron Lung, dat als single op het album wordt uitgebracht, wordt geen hit. Maar de grimmige track Street Spirit (Fade Out) wel: het nummer bereikt de hoogste notering in de hitlijst sinds Creep.

Dankzij The Bends is Radiohead af van de status van eendagsvlieg. En de plaat is een belangrijke stap in de ontwikkeling van de band als gevestigde naam in de alternatieve rock.

OK Computer

The Bends, een Engelse term voor decompressieziekte, wordt na de release van het album werkelijkheid in de zin dat Radiohead zich duizelig voelt na het toeren en alle media-aandacht. De band gebruikt deze emoties tijdens het schrijven van OK Computer. Voor deze plaat laat Radiohead de gitaren wat meer links liggen en komt de focus te liggen op elektronische instrumenten. Het resultaat is een futuristische art rock plaat, die doet denken aan de setting van George Orwell's 1984, een wereld bestuurd door machines en gecontroleerd door een kwaadwillende regering waarbij mensen beroofd zijn van alle vrijheid. De band gelooft midden jaren 90 dat de moderne wereld langzaam deze richting op gaat en hun zorgen klinken dan ook door op het derde album.

Antikapitalisme, isolatie, politieke corruptie en vervreemding zijn allemaal thema’s die Yorke aanstipt in de lyrics voor OK Computer. Een van de tracks waarop de angsten van de Radiohead-frontman duidelijk te horen zijn, is Paranoid Android. De single is vernoemd naar de depressieve Marvin the Paranoid Android uit The Hitchhiker's Guide to the Galaxy.

Op tour met Alanis Morissette

Als Radiohead net is begonnen aan het derde album stemmen ze ermee in het voorprogramma te verzorgen voor Alanis Morissette, die op dat moment razend populair is dankzij haar album Jagged Little Pill. Het klinkt misschien als een vreemde combinatie, maar hun deelname aan de tour biedt Radiohead de kans om voor uitverkochte stadions te spelen.

Fans van Alanis Morissette vormen niet per se Radioheads typische publiek. "Mijn belangrijkste herinnering aan die tour", vertelt Jonny Greenwood in 2017 aan Rolling Stone, "is het spelen van eindeloze Hammond-orgelsolo's voor een publiek vol stilletjes wanhopige tienermeisjes." De band heeft al snel door dat naast Creep de Morissette-fans maar weinig Radiohead-nummers kennen. En dat maakt de tour een perfecte gelegenheid om het nieuwe materiaal dat klaarligt voor OK Computer op het publiek te testen.

Computer test

Hieronder zie je hoe Radiohead Paranoid Android speelt in Mansfield, Massachusetts. Deze versie uit '96 lijkt al aardig op de definitieve versie zoals het nummer verschijnt op OK Computer in 1997. Het grote verschil: in Massachusetts eindigt Radiohead Paranoid Android met één van die "eindeloze Hammond-orgelsolo's". Als de bandleden na de tour terug de studio in duiken, besluiten ze het einde dan ook te schrappen.

Diezelfde avond speelt de band ook voor het eerst Climbing Up The Walls en Karma Police. Al is het duidelijk dat de aanwezigen zich stierlijk vervelen en vooral ongeduldig wachten tot Ironic-zangeres Morissette haar opwacht maakt...

Benieuwd geworden naar het hele concert in Mansfield? De rest van het Radiohead-optreden kun je hieronder bekijken:

Bij de release in mei 1997 wordt OK Computer door zowel critici als publiek geprezen als een creatieve mijlpaal voor de band. En het album groeit uit tot één van de belangrijkste albums van de jaren 90.

Radiohead in de NPO Radio 2 Top 2000

In 2022 is Radiohead zeven keer terug te vinden in de NPO Radio 2 Top 2000. Twee nummers zijn afkomstig van The Bends: Fake Plastic Trees op en Street Spirit (Fade Out) op 199.