Hoe Queen met Bohemian Rhapsody de ultieme mini-opera produceerde

Hoewel we inmiddels weten dat Queen een van de bands met de meest imposante oeuvres uit de popmuziek is, is de toekomst van de band in 1975 nog uiterst onzeker. Sterker nog, de opnames van A Night at the Opera, het vierde album van de Britse band, wordt gezien als een laatste kans.

Met Killer Queen, afkomstig van Sheer Heart Attack, heeft Queen weliswaar een bescheiden hit gehad, maar het platenlabel wacht nog altijd op een échte knaller. Voor A Night at the Opera besluiten Freddie Mercury, Brian May, Roger Taylor en John Deacon daarom alles op alles te zetten. De bandleden rapen zo veel mogelijk geld bij elkaar, en maken met A Night at the Opera hun meest ambitieuze plaat aller tijden, met Bohemian Rhapsody als onbetwist hoogtepunt. Het wordt op dat moment het duurste album ooit, en het onvergetelijke Bohemian Rhapsody is in 1975 de duurste single aller tijden.

Die alles-of-niets-tactiek van Queen blijkt een gouden greep. De status van Bohemian Rhapsody is, 46 jaar na de oorspronkelijke release, alleen maar groter geworden. Maar hoe kwam dat ongebruikelijke succesverhaal tot stand?

'Mama, just killed a man'

De track komt voor Queen op een vrij onnatuurlijke wijze tot stand. Freddie Mercury, Brian May, Roger Taylor en John Deacon zijn tot dan toe gewend om samen in de studio aan hun muziek te werken. Bij Bohemian Rhapsody gaat het anders. Freddie Mercury schrijft het nummer namelijk bij hem thuis. En hoewel de track pas in 1975 wordt opgenomen, heeft Mercury delen van de tekst al ver voor die tijd op papier staan. Zo schrijft hij eind jaren zestig al de zin "Mama, just killed a man", die later in de track belandt:

Mama, just killed a man
Put a gun against his head, pulled my trigger, now he's dead
Mama, life had just begun
But now I've gone and thrown it all away

“Het was vanaf het begin Freddies kindje”, zegt Brian May er later over.

Langdurig opnameproces

In augustus 1975 start de band onder leiding van producer Roy Thomas Baker in de legendarische Rockfield Studios in Wales met de opnames van het nummer. Het duurt enige tijd voordat de track op de bandrecorder staat.

De bandleden hebben voor die tijd wekenlang gerepeteerd, maar toch neemt het volledige opnameproces nog ruim drie weken in beslag. Freddie kan er tijdens het opnemen van de vocalen maar geen genoeg van krijgen. "De opnameband was helemaal versleten. Toen we hem tegen het licht hielden, konden we er zo doorheen kijken", aldus Brian May. "Elke keer dat Freddie nog een paar extra Galileos wilde opnemen, versleet er weer een stukje."

Ongebruikelijk popliedje

Het eindresultaat is na die weken een muziekstuk dat opvalt door zijn ongebruikelijke structuur voor een popliedje. Zo is er geen refrein en gaat de track in bijna zes minuten van powerballad, naar hardrock, naar opera en terug. Zodra de platenmaatschappij met de single gaat 'winkelen', zijn de reacties van radiostations niet erg hoopgevend. Elton John, die op dat moment ook bij Queens manager John Reid zit, krijgt de track ook te horen. "Zijn jullie gek geworden?", is zijn reactie. De zanger geeft z'n manager weinig kans: "Dit is te raar en veel te lang voor de radio."

En daar is Kenny Everett

De platenmaatschappij raadt Queen aan om een kortere versie te maken voor de radio, maar dit weigert de band. "Je moet altijd compromissen sluiten, maar in een liedje knippen zullen we nooit doen", aldus Mercury. Toch is er één radio-dj die het wel ziet zitten: Kenny Everett. De diskjockey werkt voor het populaire Capital Radio en besluit de radio-onvriendelijke track in één weekend zeker veertien keer te draaien. De maandag daarop lopen de platenzaken vol met mensen die de single willen kopen. Drie maanden later zijn er ruim een miljoen exemplaren over de toonbank gevlogen. Bohemian Rhapsody blijkt een monsterhit.

Zo groeit het nummer uit van een laatste gok op succes naar het startschot van de jaren waarin Queen de allergrootste band ter wereld is. Het charisma van Freddie Mercury, de onmiddellijk herkenbare gitaarsound van Brian May, de puntgave basloopjes van John Deacon en de no-nonsense drumpartijen van Roger Taylor: de combinatie van die elementen zorgt ervoor dat geen stadion of mensenmassa te groot is voor Queen, de ultieme liveband.

Live Aid

Het bekendste voorbeeld van de livereputatie van Queen is het optreden op Live Aid in 1985, dat door velen wordt gezien als het beste optreden aller tijden. De band opent die legendarische set met, hoe kan het ook anders, Bohemian Rhapsody.

Freddie Mercury

Op 24 november was het dertig jaar geleden dat Freddie Mercury overleed aan de gevolgen van aids. Maar als het doorlopende succes van de muziek van Queen iets bewijst, dan is het de status van Mercury als een van de grootste zangers aller tijden. En die ultieme frontman produceerde in 1975 zijn ultieme werk: Bohemian Rhapsody.

Bohemian Rhapsody in de Top 2000

Bij de eerste editie in 1999 staat de track op de eerste plaats, om pas in 2005 eenmalig te worden afgelost door Avond van Boudewijn de Groot. Daarna pakt Queen de kroon weer terug, om hem in 2010 en 2014 af te staan aan Eagles' Hotel California. In 2015 belandt Imagine van John Lennon op nummer één, nadat het nummer indruk maakt na de aanslagen in Parijs. In 2020 pakt Danny Vera de toppositie met Roller Coaster.