Blue Monday werd een onverwachte hit én een enorme kostenpost

Na de tragische dood van Joy Division-frontman Ian Curtis in 1980 blijft de rest van de band verbouwereerd achter. Uit de as van de legendarische band uit Manchester, die met onder andere Love Will Tear Us Apart de persoonlijke demonen van Curtis in duistere songs wist te vangen, ontstaat New Order.

In eerste instantie is de post-punk van Joy Division nog duidelijk terug te horen in de sound van de groep, maar in de loop van de jaren 80 sijpelt er steeds meer elektronica door in de songs van New Order. Die invloeden leiden tot Blue Monday, dat niet alleen de meest succesvolle single van de band wordt, maar ook de bestverkochte 12 inch-single aller tijden.

Nieuwe technologie

“Ik herinner me dat ik geïnteresseerd was door de nieuwste technologie die in die tijd beschikbaar was”, blikt New Order-oprichter Bernard Sumner bij NME terug op 1983, toen hij Blue Monday schreef. “Het was de tijd voor computers, voor MIDI, en ik had zelf een sequencer gebouwd.”

De zanger probeert die sequencer aan te sluiten op een drumcomputer en een synthesizer, maar dat blijkt moeilijker dan gedacht. Uiteindelijk moet een wetenschapper een elektronische schakeling in elkaar zetten om de instrumenten met elkaar te laten communiceren. “De dag dat we Blue Monday schrijven, was de dag waarop we die schakeling naar de studio brachten, alles op elkaar aansloten en op ‘GO’ drukten op de drumcomputer.”

Voor de beat in Blue Monday vindt New Order inspiratie in een onverwachte hoek: een nummer van Donna Summer. Bassist Peter Hook vertelt NME dat de song “gejat is” van Our Love van de zangeres. Bij die track zat, net als bij I Feel Love, de invloedrijke discoproducer Giorgio Moroder achter de knoppen. De Italiaan vormt een belangrijke inspiratiebron voor New Order, net als de elektronicapioniers van Kraftwerk.

Onwaarschijnlijke hit

Blue Monday wordt uiteindelijk een hit, ondanks het feit dat Hook gelooft dat New Order in die tijd betere songs schrijft. “Maar Blue Monday had een sonische impact die voor heel, heel weinig platen is weggelegd”, vertelt hij. “Het is uitgegroeid tot een van de grootste nummers uit Manchester. We waren gelukkig genoeg om als Joy Division met Love Will Tear Us Apart al een track te maken die een klassieker uit Manchester werd, en daarna kwam Blue Monday. We hadden er een met beide bands, fantastisch!”

En dat terwijl Blue Monday te lang is om een radiohit te worden, en eigenlijk niet eens een refrein heeft. “Ik zie het niet echt als een liedje. Ik zie het meer als een machine om mensen aan het dansen te krijgen”, legt Sumner uit. “Ik denk dat Love Will Tear Us Apart aansloeg omdat mensen er zo’n emotionele connectie bij voelden, en ik denk dat Blue Monday een hit werd vanwege het totale gebrek aan emotie in het nummer.”

Dure single

Vanwege de lengte van het nummer verschijnt Blue Monday niet als reguliere 7 inch-single, maar als 12 inch. Dankzij de populariteit van de track in clubs, groeit het nummer uit tot een enorme hit. De originele versie gaat alleen in Engeland alleen maar liefst 700.000 keer over de toonbank.

Dat lijkt een financiële meevaller voor New Order, maar niets blijkt minder waar. De verpakking van Blue Monday, waarvan zowel het label als de band geen hoge verkoopcijfers verwacht, is namelijk een ingewikkeld werkje. De hoes ziet eruit als een floppy, en de single bevat nog drie losse sleeves, die allemaal apart geverfd werden. Het leidt tot de bizarre situatie dat de productie van de single platenlabel Factory Records meer kost dan de verkoop oplevert.

“Factory verkocht de single voor 1 pond per stuk, maar het kostte £1,10 om de hoes te maken”, vertelt Hook. “Tony (Wilson, eigenaar van Factory, red.) liet een prachtige award voor ons maken om te vieren dat we 500.000 exemplaren verkocht hadden, terwijl we eigenlijk een verlies van 50.000 pond aan het vieren waren.”

New Order in de NPO Radio 2 Top 2000

Blue Monday is de enige New Order-track die terug te vinden is in de NPO Radio 2 Top 2000. In 2020 staat het nummer op plek 422. Joy Division heeft twee noteringen: Love Will Tear Us Apart op 457 en Atmosphere op 1997.