Waarom we aan de vooravond staan van de ontdekking van buitenaards leven

Kaltenegger, professor aan de New Yorkse Cornell University, begon al met het modelleren van buitenaardse leefwerelden toen dat nog zeer omstreden was. Inmiddels geldt ze als een autoriteit op dit gebied. Voor haar is met het lanceren van de James Webb-ruimtetelescoop, eind vorig jaar, een uiterst spannende tijd aangebroken. Tot die lancering was een groot deel van de zoektocht naar buitenaards leven speculatief, maar volgens Kaltenegger staan we nu aan de vooravond van de ontdekking van leven op een andere planeet.

Drie keer in de bewoonbare zone

Ze concentreert zich met haar collega’s specifiek op de atmosfeer van exoplaneten. Die van het stelsel TRAPPIST-1 bijvoorbeeld. Dat is een stelsel van zeven planeten die om een ster heendraaien. Drie van die planeten bevinden zich in de bewoonbare zone, wat inhoudt dat de omstandigheden er zodanig zijn dat er leven kan voorkomen.

Dit stelsel heeft als voordeel dat het relatief dicht bij de aarde staat, op zo’n 39 lichtjaren. Bovendien is de ster waar de planeten omheen draaien relatief zwak, waardoor de planeten makkelijker kunnen worden waargenomen. Uit het waargenomen spectrum - de manier waarop ze het licht reflecteren - kan dan worden afgeleid welke elementen in de atmosfeer van de planeten voorkomen. Men hoopt vooral op atmosferische gassen als zuurstof, ozon, methaan en waterdamp.

Bijkomend voordeel is dat de planeten in een hoog tempo rond de ster draaien. Eén van de sterren doet dat zelfs in vier dagen. Omdat de planeten vooral kunnen worden waargenomen als ze voor hun zon langs bewegen, kan de James Webb-telescoop dus veel waarnemingen doen. En dat is precies wat de komende maanden gaat gebeuren.

Het spectrum van het leven

Kaltenegger en consorten hebben zich uiterst goed voorbereid, door het spectrum van allerlei bekende bronnen alvast in kaart te brengen. Zo heeft ze bijvoorbeeld het spectrum van allerlei micro-organismen op aarde heel precies geobserveerd. Daardoor kan ze de spectra van exoplaneten vergelijken met die data. Met andere woorden: als er op die exoplaneten micro-organismen voorkomen – leven dus – dan zou dat met een vergelijking van die data kunnen worden aangetoond.

Kaltenegger zelf is er dus van overtuigd dat we binnenkort buitenaards leven gaan ontdekken. Maar de data moeten natuurlijk nog wel even binnenkomen. Hens Zimmerman houdt het voor u in de gaten.