Hoe ruikt de lente écht? Nou, zo!
- Nieuws
- Hoe ruikt de lente écht? Nou, zo!
Na de lange, natte en vooral donkere winter, worden we de laatste dagen eindelijk verwend met heerlijke zonnige voorjaarsdagen. Misschien heb je het de afgelopen dagen zelf ook gezegd: je ruikt de lente. En dat kan heel goed kloppen, vertelt cultuurhistoricus Inger Leemans in Spijkers met Koppen.
Omdat het warmer wordt krijgen bacteriën in de grond meer energie en komt er een molecuul vrij; geosmine. Die kunnen we ruiken. "Je ruikt de geur van opengaande aarde", vertelt Inger Leemans. Net als de geur van de bloesem en vers gemaaid gras. Dat laatste is eigenlijk een noodkreet van de sprietjes die ontdekken dat er gevaar is: de grasmaaier.
Niet alleen komen er in de lente allerlei luchtjes naar boven. Als het warmer wordt, ruik je sowieso beter, legt Inger uit: "De winter, met een heel koude en droge lucht, is eigenlijk heel slecht om te ruiken". Het wetenschappelijk onderzoek naar geur staat nog in de kinderschoenen, maar krijgt mede door Inger steeds meer vorm. Voor de cultuurhistorica is het een logisch vakgebied, want geur en herinnering liggen dicht bij elkaar. Daarom vinden we de lentegeur ook zo lekker, vertelt ze: "De lentegeur is eeuwenlang opgeladen met allerlei positieve associaties".
Dertig keer muf
Geuren spelen een veel belangrijkere rol in ons leven dan we denken. Zeker vroeger, toen je neus je kon vertellen of je eten bedorven was. Er waren ook veel meer woorden om een geur te omschrijven. "Ik ben al dertig verschillende woorden voor muf tegengekomen", vertelt Inger. "Muf, duns, huim en heumig, zijn wat voorbeelden." Als iets muf rook en het was eten dan was het vuns en iemand die altijd met zijn neus in de boeken zat werd een boekenmuffer genoemd.
Inger legt uit dat er toen ook geuren waren om vieze luchtjes mee te bestrijden. Zo werden handschoenen in die tijd van leer gemaakt en werd urine gebruikt om het soepel te maken. Om te voorkomen dat je handen hele tijd naar dood dier en plas rook was er een handschoenparfum. Iedereen had zijn eigen handschoenparfum. "Er waren persoonlijke geurcombinaties. Signature-geur, zeg maar", vertelt Inger. Volgens Inger moeten we wat vaker letterlijk wat geur opsnuiven, haar boodschap: ga naar buiten en steek je neus maar in de aarde.
Video niet beschikbaar