Man On The Moon van R.E.M. zorgt voor magische momenten in de opnamestudio

Studenten Bill Berry, Peter Buck, Mike Mills en Michael Stipe richten de band al in 1980 op. Maar pas 4 jaar later boekt de formatie z’n eerste succes. Het album Reckoning doet weinig in Amerika, maar hier in Europa trekt het een groep muziekliefhebbers aan die zich afwendt van de commerciële pop uit Amerika. Maar het zal nog duren tot ’87 voor de band echt doorbreekt met Document.

Begin jaren 90 is R.E.M. – zonder al die jaren ook maar íets te hebben veranderd aan hun sound - alweer toe aan album nummer acht. Automatic For The People staat natuurlijk bekend om de internationale hit Everybody Hurts. Het nummer bereikt in Nederland een vierde plek in de Top 40. En is, op een editie na, een vaste waarde in de NPO Radio 2 Top 2000.

'Het is een verhaal dat verteld moet worden'

In November ’92 brengt de band ook Man On The Moon uit. Stipe wil een eerdere instrumentale versie van het nummer eigenlijk C to Do Slide noemen. “Het was een nummer waar ik, Pete en Bill echt van hielden en die we muzikaal aan het afronden waren tot aan de laatste dag van de opnames in Seattle”, vertelt bassist Mike Mills in 2017 aan NME. Maar in frontman Stipe zit weinig beweging. “We hadden al een tijdje zwaar op Michael geleund om het af te maken. Het werd bijna helemaal niet afgemaakt. Gelukkig laten de overige bandleden het er niet bij zitten en besluiten aan te dringen bij de zanger. “Wij hadden zoiets van: het is niet instrumentaal. Je moet het afmaken. Het is een verhaal dat verteld moet worden.”

Stipe heeft duidelijk zijn bedenkingen bij het nummer. Hij gaat gebukt onder een hoop druk. Het lukt hem niet de juiste woorden te vinden, maar het platenlabel wordt ongeduldig. De band besluit een paar dagen vrij te nemen. En Stipe neemt het nummer, dat dan nog niet af is, op cassette mee. Als hij het afspeelt in zijn auto voelt hij een vlaag van inspiratie, met dank aan de komiek Andy Kaufman.

Inspiratie door Andy Kaufman

Kaufman had in Amerika naam gemaakt als gezicht van de chaotische komedie. Als castlid van SNL, in feite het enige castlid dat ooit uit de show werd gestemd, verwierf Kaufman een reputatie voor stunts en surrealistische komedie. Hij liet de meeste van zijn toehoorders voortdurend nadenken of hij het meende of niet, in een poging de ernst van de situatie voor hen te ontcijferen. Hij was de perfecte figuur voor het nummer. “Andy Kauffman was een performancekunstenaar”, aldus Mills.

“Een deel van wat hij deed was grappig, een deel ervan was vervelend, een deel was irritant – maar het was altijd provocerend. Als zodanig, als iemand van wie je niet echt kon vaststellen wat hij was en wat hij niet was. Was hij dood? Was hij aan het faken?" Bassist Mike mills legt verder uit: "Hij is de perfecte geest om je door deze tocht van twijfelachtige dingen te leiden. Heeft de maanlanding echt plaatsgevonden? Is Elvis echt dood? Hij was op dat moment een soort kortstondige figuur, dus hij was de perfecte man om al deze dingen samen te binden terwijl je door de kindertijd en de toetsstenen van het leven reist."

Magische momenten

Met nieuwe moed duikt Stipe de studio in. “Toen we weer bij elkaar kwamen, liep Michael de studio in, zong een keer “Man On The Moon” en liep naar buiten”, vertelt Peter Buck in de In Time-compilatie. “We waren allemaal verbijsterd. Het was een van die magische momenten die ik me nog lang zal herinneren nadat de prijsuitreikingen en de fotosessies in de nevelen van de tijd zijn verdwenen.”

Mills vertelt tegen NME dat Stip keihard werkt om het nummer rond te krijgen. “Hij bedacht deze prachtige tekst die twijfel, geloof, transitie, samenzwering en waarheid omvat.” Tegen het einde van de opnamedag verrast de frontman de rest van de band met Man of the Moon. “Hij zong het, we vonden het geweldig”, vertelt Mills. We zetten de samenzang erop en het was klaar."

Luister hieronder naar het nummer: