Even omdraaien: 9 bijzondere B-kantjes

1. The Beatles - Revolution

A-kant: Hey Jude

Op het beroemde dakconcert in 1969 na, traden The Beatles sinds 1966 niet meer op. Zo konden ze zich volledig toeleggen op het studiowerk en zoals de geschiedenis wel uitwijst, was dat niet onverdienstelijk. De studiotijd van de band is misschien wel de meest legendarische periode die een rockband ooit heeft doorgemaakt.

Wat minder mensen weten, is dat er tijdens die studiojaren nóg een klein concert plaatsvond. Op 4 september 1968 namen Paul McCartney, John Lennon, George Harrison en Ringo Starr, die na een ruzie net weer terug was in de band, twee songs op voor een klein publiek en een paar camera's. Hey Jude en Revolution waren de twee liedjes die weerklonken in de Londense Twickenham Studio's. Hey Jude werd een week later in de VS en in het Verenigd Koninkrijk uitgezonden, terwijl de opnames van Revolution gebruikt werden voor een videoclip. Beide songs belandden ook op een single en de hiërarchie is duidelijk: Hey Jude is één van de bekendste Beatles-songs, terwijl Revolution vooral beschouwd wordt als een 'hidden gem'.

Maar zoals eigenlijk iedere B-kant van The Beatles geniet ook Revolution flink wat bekendheid. De song komt in drie versies: de 'Twickenham'-versie met een hardrockjasje, de albumversie die Revolution 1 heet en traag en bluesy is en de controversiële audiocollage van John Lennon en zijn vrouw Yoko Ono die als Revolution 9 op The White Album staat.

2. Nirvana - Aneurysm

A-kant: Smells Like Teen Spirit

Diehard Nirvana-fans kunnen je wel vertellen dat Aneurysm misschien wel het meest ondergewaardeerde nummer is van de band rond Kurt Cobain. De 4,5 minuut aan wild geraas verscheen voor het eerst als B-kant van het wereldberoemde Smells Like Teen Spirit, al kregen de Britten albumtrack Drain You voorgeschoteld. Aneurysm verscheen eigenlijk nooit op een studioalbum, al kwam een BBC-opname wel terecht op Incesticide, een compilatie van obscure demo's, covers en B-kantjes.

Dat Cobain desondanks een grote liefde had voor de song, mag duidelijk zijn. Aneurysm was vaste prik tijdens concerten van Nirvana, soms openden Cobain, Grohl en Novoselic hun show zelfs met het nummer. Toen Dave Grohl en Krist Novoselic, de twee overgebleven leden van Nirvana, in 2014 weer bij elkaar kwamen voor een speciaal optreden in de Rock & Roll Hall Of Fame, deden ze de song nog eens met Kim Gordon van Sonic Youth als zangeres. Dat herhaalden ze die avond nog eens in een bar in Brooklyn.

3. The Rolling Stones - You Can't Always Get What You Want

A-kant: Honky Tonk Women

Weinig Stones-songs hebben zo'n statuur als You Can't Always Get What You Want. En dan te bedenken dat het nummer 'slechts' de B-kant van Honky Tonk Women was. 'Slechts' tussen aanhalingstekens, want Honky Tonk Women bereikte in een hoop landen de eerste plek in de hitlijsten. Op de singleversie ontbreekt trouwens het kenmerkende koor dat de albumeditie opent; het nummer is met ruim 2 minuten ingekort tot 4:50.

Met You Can't Always Get What You Want liep de (quasi-)rivaliteit met The Beatles nog eens op, die even daarvoor met Hey Jude een grote hit hadden. "Ik vind [You Can't Always Get What You Want] een lekker nummer", zei Jagger later. "Het heeft een catchy meezingrefrein. Ik vond het leuk hoe The Beatles dat ook deden op Hey Jude."

In 1973 brachten de Stones het nummer nogmaals uit en ditmaal kon You Can't Always Get What You Want het juk van Honky Tonk Women van zich af schudden: de song werd een kleine hit in diverse hitlijsten in de wereld. Sindsdien staat het bijna altijd wel op setlists van de band.

4. David Bowie - The Man Who Sold The World

A-kant: Space Oddity / Life On Mars

Sommige nummers breken pas door als ze worden opgepakt door andere artiesten, en The Man Who Sold The World van David Bowie is daar een uitstekend voorbeeld van. Het nummer werd wereldberoemd toen Kurt Cobain het op melancholische wijze zong tijdens het legendarische MTV Unplugged-concert van Nirvana. Maar The Man Who Sold The World bereikte twintig jaar eerder al eens de hitlijsten toen de Schotse zangeres Lulu het opnam.

Goed, The Man Who Sold The World mag dan zelfs de titeltrack van Bowie's album uit 1970 zijn, het nummer kwam in zijn discografie nooit verder dan de B-kant van Space Oddity in de VS en Life On Mars in het VK en Europa. Misschien was de vernieuwde aandacht dankzij Nirvana nodig om het nummer toch de liefde te geven die het verdiend. De bekende gitaarriff van Mick Ronson staat inmiddels in het collectief geheugen gegrift en Bowie nam het nummer in de jaren '90 nog een paar keer op.

En wat Bowie ervan vond dat Nirvana zijn nummer coverde? "Ik kon het niet geloven toen ik hoorde dat Kurt Cobain mijn werk mooi vond en ik heb altijd met hem willen praten over waarom hij The Man Who Sold the World wilde coveren. Het zou cool zijn als ik eens met hem samen had kunnen werken, maar praten alleen al zou helemaal te gek zijn geweest."

5. Gorki - Mia

A-kant: Soms Vraagt Een Mens Zich Af

In onze NPO Radio 2 Top 2000 staat Mia van Gorki op plek 1465, in België aanbidden ze deze song van de band van wijlen Luc de Vos. En terecht, want Mia is een prachtig nummer over een zoektocht naar geluk. De song verschijnt oorspronkelijk op de achterkant van Soms Vraagt Een Mens Zich Af, een single die een beduidend minder groot succes werd. Mia daarentegen is een van de bekendste B-kantjes van de Benelux.

Zanger Luc de Vos overleed in 2014 aan acuut orgaanfalen. Op zijn uitvaart werd een eveneens populaire cover van Mia door Milow afgespeeld. En het mag duidelijk zijn dat de Vlaamse Music Industry Awards (MIA's) niet voor niets zo heten. In 2015 kreeg Luc de Vos postuum de Lifetime Achievement Award uitgereikt op de MIA's.

6. The Beatles - I Am The Walrus

A-kant: Hello, Goodbye

Misschien maar goed dat I Am The Walrus niet uitgebracht werd als A-kant, want direct nadat de song op de single Hello, Goodbye verscheen, werd hij al geweigerd door de BBC. Dat verhinderde niet dat I Am The Walrus uitgroeide tot een cultsong in het Beatlesoeuvre. Het verhaal erachter is dan ook geestig: toen John Lennon erachter kwam dat z'n oude juf Beatles-teksten gebruikt tijdens de lessen Engels, besloot hij een totaal bizarre songtekst te schrijven over zitten op een cornflake, pinguïns die Hare Krishna-liederen zingen en priesterporno. Vooral met dat laatste had de BBC een probleem.

In de schaduw van Hello, Goodbye werd I Am The Walrus een lieveling van veel Beatles-fans. Oasis coverde de song regelmatig en bracht het ook als single uit, op de B-kant (jawel) van Cigarettes & Alcohol.

7. Gloria Gaynor - I Will Survive

A-kant: Substitute

I Will Survive is eigenlijk een goede titel voor het verhaal van deze wereldhit van soulzangeres Gloria Gaynor. Hij komt uit als B-kant van Substitute, een cover van o.a. Clout en The Righteous Brothers, maar die single raakt al snel in de vergetelheid. I Will Survive is daarentegen een wereldwijd succes, zeker als de Rotterdamse Hermes House Band een nieuwe versie uitbrengt, met het wereldberoemde 'la la la'-refrein.

In 1998 en 2018 wordt die versie een nummer 1-hit in Frankrijk als 'Les Bleus' wereldkampioen voetbal worden. En in 2023 mocht de Hermes House Band I Will Survive nog eens zingen tijdens Koningsdag. Het nummer schalt ook door De Kuip als Feyenoord scoort, dit jaar in het kampioensjaar voor de Rotterdamse club dus nét iets meer dan normaal.

8. De Electronica's - De Vogeltjesdans

A-kant: Radio 2000

Om alvast een misverstand de wereld uit te helpen: de Vogeltjesdans is géén Nederlands product. De polka ontstond oorspronkelijk in Zwitserland, waar de entertainer en accordeonist Werner Thomas met ’Der Ententanz’ (De Eendendans) een ski-hitje te pakken had. Smartlappenkoning zag wel heil in de aanstekelijke melodie en besloot De Electronica's, een accordeongroep uit het Brabantse Sint-Willebrord, te vragen om het op te nemen. Het verschijnt in eerste instantie als B-kant van Radio 2000, een ander accordeonstuk, maar Hoes brengt het al snel opnieuw uit en De Vogeltjesdans wordt direct een enorme hit in binnen- en buitenland.

De Electronica's en Johnny Hoes zijn niet de enigen die rijk zijn geworden van de 40 miljoen verkochte exemplaren van De Vogeltjesdans. Ook danser Fernando Reyes, de huidige partner van André van Duin, zorgde als choreograaf voor een miljoenensucces. Presentator Ad Visser noemde het de "Gangnam Style avant la lettre".

9. Iron Maiden - Kill Me (Ce Soir)

A-kant: Holy Smoke

Oké, Kill Me (Ce Soir) werd geen groot succes voor Iron Maiden, maar dat de wereldberoemde heavymetalband een cover opnam van onze eigen Golden Earring is dan wel bijzonder. Of eigenlijk niet, want bassist en oprichter Steve Harris is groot fan van de Haagse rockers. Hij noemt zijn collega-bassist Rinus Gerritsen regelmatig als grootste inspiratiebron en in een aantal Maiden-albums staat de Earring zelfs bij het dankwoord.

In 1990 werd die erkenning verzilverd toen Iron Maiden Kill Me (Ce Soir) op de B-kant van Holy Smoke (van het album No Prayer for the Dying) zette. Recent roemde Steve Harris zijn Haagse helden nog eens: "Ik zag de Earring in 1973 toen ze met Lynyrd Skynyrd optraden. Ze hadden het niet makkelijk omdat iedereen Lynyrd Skynyrd aanbidde en vergis je niet, dat is een fantastische band, maar de Golden Earring is van een heel ander niveau."