Albumhoes Exile On Main Street markeert begin van punk-beweging

De opnames van het album verlopen zeer chaotisch. Het wordt voornamelijk opgenomen in de gehuurde villa van Keith Richards in Zuid-Frankrijk, waar de Stones naar toe zijn gevlucht om de Engelse belastingdienst te ontduiken. Richards was destijds verslaafd aan heroïne, waardoor hij vaak niet bij de opnames aanwezig is. Maar dat geldt ook voor de rest van de band, waardoor de nummers in veel wisselende samenstellingen worden opgenomen. Met name bassist Bill Wyman vindt het drugs-sfeertje in de villa maar niks en is weinig te horen op het album. De band schrijft uiteindelijk zoveel muziek dat het voor de hand ligt om van Exile On Main Street een dubbelalbum te maken.

Een van de beste Stones-albums

Het album laat een groot scala aan genres horen, waaronder blues, rock-'n-roll, swing, country en gospel. Het wordt door fans daardoor niet altijd gelijk met open armen ontvangen. Het album staat in '72 drie weken op rij op nummer één in de Nederlandse albumlijsten. Vijftig jaar later beschouwen vele fans het toch als een van de beste Stones-albums ooit gemaakt. Laten we een kijkje nemen naar de albumhoes van Exile On Main Street.

John Van Hamersveld

De albumhoes van de opvolger van Sticky Fingers is ontworpen door de Amerikaanse John Van Hamersveld. In zijn zestigjarige carrière ontwerpt hij ruim 300 albumhoezen, waaronder Crown Of Creation van Jefferson Airplane en Hotter Than Hell van KISS. Na de iconische albumhoes van Sticky Fingers, valt die van Exile... minder in de smaak bij fans. Mensen kochten albums volgens Van Hamersveld destijds vooral als 'een eigen stukje popcultuur', maar konden maar niet wennen aan Exile... De hoes straalde punk uit, voordat punk überhaupt bestond. Van Hamersveld wordt in eerste instantie gevraagd om samen met fotograaf Norman Seef te werken aan een design voor een fotoboek van de Stones. Hij weet op dat moment niet dat hij ooit de hoes voor het iconische Exile... album mag ontwerpen.

Fotoshoot op Main Street

Tijdens een meeting over de albumhoes in Bel Air schiet Norman Seef foto's van de band. Als fotograaf Robert Frank binnenloopt, oppert Van Hamersveld bij Mick Jagger dat Frank foto's voor de albumhoes kan maken. Het idee wordt uitgewerkt en na de meeting gaan Robert Frank en Mick Jagger de stad in om foto’s te schieten op Main Street. Keith Richards arriveert net voor het einde van de shoot, duidelijk onder invloed en met zijn broek op z'n knieën, wat een bijzonder shot oplevert. De werktitel van het album - dat destijds enkel Exile was - wordt na deze sessie aangepast naar Exile On Main Street.

Voorkant van de hoes

In tegenstelling tot wat velen denken, is de voorkant van de albumhoes geen fotocollage, maar één foto. Het plaatje is in 1950 geschoten door diezelfde Robert Frank. Op de foto is een muur van een tattooshop op Route 66 te zien. De muur staat volgens Van Hamersveld vol 'drugsdealers, freaks en gekke mensen overgebleven uit de jaren '60'. Als Jagger de foto in handen krijgt, weet hij dat dit de basis moet vormen voor de albumhoes van Exile... Van Hamersveld krijgt alle foto's van de shoot met Frank overhandigd en aan de hand van Jaggers' instructies gaat hij, onder het genot van Sympathy For The Devil op stereo, aan de slag. "Ik nam alles mee naar huis en maakte er een ontwerp van. Ik plakte er stukjes papier op, om het geheel wat ruiger te maken." De tekst op de voorkant van het album is geschreven door Jagger zelf, weet de kunstenaar te vertellen. De achterkant van het album wordt door Van Hamersveld samengesteld met foto's van de shoot op Main Street. Keith Richards heeft ook nog een klein aandeel gehad in het ontwerp van de hoes. Zo vertelt hij: "Ik heb de binnenkant gedaan. Ik zei 'gebruik gewoon de tracklist die we ook in de studio gebruiken.' Dat was mijn input."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Begin van de punk-periode

De drugsproblemen van de band en de chaotische periode waarin ze het album opnemen, is duidelijk terug te zien op de albumhoes. De anarchistische fase waar de band op dat moment doorheen gaat inspireert dan ook een nieuwe generatie anarchisten. Ook brengt de albumhoes een hele nieuwe beweging op gang, vertelt Van Hamersveld: "Mijn materiaalgebruik creëerde een bepaalde sfeer die werd overgenomen als modebeweging door toekomstige punkers." Toen hij in 1984 samenwerkte met Sex Pistols-frontman John Lydon, bevestigde Lydon dit beeld. Hij vond dat de albumhoes perfect het beeld van punk liet zien.

'Beste foto die ik ooit heb gezien'

Een bekend plaatje van de albumhoes van Exile on Main Street is de afbeelding hierboven. Het gaat om een man met drie sinaasappelen in zijn mond. Vooral Rolling Stones Records-manager Marshall Chess was groot fan van deze foto. Toen hij een foto van de plaat moest kiezen voor op reclameborden, zei hij: "Waarom doen we niet die met de man met ballen in zijn mond? Dat is de beste foto die ik ooit hebt gezien."

The Rolling Stones in de Top 2000

In 2021 staan de Stones maar liefst 23 keer in de NPO Radio 2 Top 2000. Benieuwd naar de noteringen van de nummers? Check het hier door de jaren heen.

Foto omslag: Exile On Main Street artwork