#7 - Cuba: de liefde en de bolero!

Muziek weerspiegelt de ziel van een land! De gast in deze aflevering is Orville Breeveld, muzikant, gitarist, maker van radio- en televisieprogramma’s en kenner van een breed scala aan muzieksoorten. Onderwerp van gesprek is Cuba, een land van heel veel mooie muziek, en ingezoomd wordt op de bolero. De bolero is langzame dansmuziek. De bolero is ontstaan in Spanje, in de 18e eeuw, maar in de eeuwen daarna waren het in Cuba de rondreizende troubadours die de bolero in hun pakket hadden. De teksten werden tegelijkertijd steeds romantischer, vooral in de 20e eeuw - invloed van de Amerikanen! De troubadours vertolkten het liefdeslied, en het levenslied, waarin overigens vaak een dubbele bodem in de tekst verstopt werd.

De invloeden die je in de bolero hoort zijn te herleiden tot de tijd van de slavernij: ritmes die vanuit Europa meekwamen smolten samen tot de langzame dans die de bolero uiteindelijk geworden is. Of er verband is met de ‘klassieke’ bolero, daarover lopen de meningen uiteen.

De beroemde zangeres Lupe Victoria Yolí Raymond (1936-1992), beter bekend als La Lupe, stond bekend om haar controversiële optredens. Zij zong over de vrijheid die vrouwen moesten veroveren. Haar songs zijn niet zomaar liefdesliedjes, maar ook liedjes over het naakte bestaan. Het gaat daarin om het ‘dematerialiseren’ van geluk: Cuba was in de tijd van Batista een van de grote wereldeconomieën, maar de bolero gaf daarop een immateriaal antwoord. In die zin is de liefde, aldus Orville, het beste protest.

La Lupe liet horen hoe je als vrouw ook onafhankelijk van de de man kon zijn. La Lupe was de Queen of Latin Soul in de jaren ’50 en ’60. Een Afro-Cubaanse zangeres die bijvoorbeeld ook My Way van Sinatra zong, in de vorm van een bolero, in het Spaans! Het was echt ongekend dat een vrouw van Afro-Cubaanse origine op het podium zó kon reflecteren op het leven. Mensen als La Lupe waren de game changers als het gaat om het exporteren van die Cubaanse rijke muzikale traditie en het versterken van de positie en het zelfbeeld van de vrouw. Ze was een ‘powerhouse’ van een vrouw, die naderhand in New York een succesvolle carrière had.

Haar nummer Que Te Pedi is door veel andere musici gecoverd - met een tekst die terugkijkt op een verloren liefde, aan wie ze haar hele hart heeft gegeven. Wat Orville Breedveld betreft zou de bolero het verdienen om weer nieuw leven ingeblazen te worden.

Voor meer muziek: zoek de speellijsten 'Latin Impact' in Spotify.

De songs in deze aflevering: https://bit.ly/VG_Latin_Impact

Latin Impact is een podcast van NPO Soul en Jazz en de VPRO.

Presentatie: Nina Jurna

Redactie: Charlie Crooijmans, Nina Jurna, Aad van Nieuwkerk

Productie: Jorinde Hiddema

Techniek: Bart Schulz