NPO Soul & Jazz

Soul & Jazz Tijdlijn: de 40's

  1. Nieuwschevron right
  2. Soul & Jazz Tijdlijn: de 40's

Tweede Wereldoorlog, wederopbouw en volksverhuizingen

Tijdens de Zwarte Lijst pakken we nog één keer uit met de mooiste zwarte muziek, door jou geselecteerd. En daar doen we hier online nog een schepje bovenop, met een serie over de ontwikkeling van soul, jazz en aanverwante muziek door de jaren heen. We kijken per decennium naar de totstandkoming en veranderingen van de muziekgenres die wij bij NPO Radio 6 omarmen.

<< Tot 1940

De 50's >>

De 60's >>

De 70's >>

De 80's >>

De 90's >>

De 00's >>

De jaren '40

De Tweede Wereldoorlog heeft een grote invloed op de muziekindustrie. Europa ligt in puin, waardoor de muziek maar moeilijk verspreid kan worden, terwijl de VS te kampen heeft met een groot aantal nieuwe arbeidsplaatsen. De oorlog vraagt om een uitgebreid netwerk van staal- en wapenfabrieken, waar veel (goedkope) arbeidskrachten voor nodig zijn. Het zuiden van Amerika stroomt leeg en er ontstaan massale volksverhuizingen naar het noorden en Californië. Met deze migratie wordt ook de muziek uit 'The South' meegenomen.

Lees ook:
>> Jazz in Nederland tijdens WO II
>> De soundtrack van de bevrijding

De arbeidsmigranten kunnen zich nu elektrische instrumenten veroorloven, waardoor de blues een ander geluid krijgt. De melodieën uit het zuiden krijgen nu dankzij de elektrische gitaar een extra laag en de opkomst van de saxofoon zorgt zelfs voor een nieuwe stroming: Rhythm & Blues, een dansbare versie van de ouderwetse blues. Het zal later een voorloper van de soul en rock 'n roll blijken te zijn, maar daar weet men in de jaren '40 nog niet van af.

En ook de jazz is gedwongen onderhevig aan verandering. De big bands en swing-ensembles zijn vaak te duur om in te huren (of zijn deels dienstplichtig en daardoor onderbezet) en worden vaker ingeruild voor kleinere bezettingen: trio's, kwartetten en kwintetten nemen het over. Hoewel bandleiders als Benny Goodman, Glenn Miller en Woody Herman nog wel de sterren van de jaren '40 zijn, verandert het geluid van de meest populaire jazz. De bebop maakt zijn intrede (met dank aan o.a. Charlie Parker, Dizzy Gillespie, Coleman Hawkins, Lester Young) en vocalisten die eerst nog als 'extraatje' werden gezien bij big bands, zijn nu opeens hoofdacts geworden, omdat zij geen grote ensembles nodig hebben om op te kunnen nemen. Denk aan: Bing Crosby, Frank Sinatra, Nat 'King' Cole, Billie Holiday en Ella Fitzgerald.

1940: Duke Ellington & Blenton Webster Band - Cotton Tail

1941: Lonnie Johnson - Chicago Blues

1944: Billie Holiday - I Cover The Waterfront

1945: Charlie Parker - Koko

1947: Dizzy Gillespie - Salt Peanuts

1947: T-Bone Walker - T-Bone Shuffle

1948: John Lee Hooker - Boogie Chillen'

Spotify Playlist