Postrock in Braziliaans perspectief

On Stage

Caetano Veloso komt naar Rotterdam met een klein rocktrio, bestaande uit gitarist Pedro Sá, toetsenist en bassist Ricardo Dias Gomes en Marcelo Callado op drums. Een uitgekiende lichtshow en passende visuals maken de show compleet. In de Portugeestalige wereld geniet Veloso de status van all round intellectueel: schrijver, dichter en singer-songwriter met vele Braziliaanse klassiekers op zijn naam. Op het podium brengt hij David Byrne in herinnering: dezelfde enigszins onbeholpen gestiek, hetzelfde ongenaakbaar intellectuele aura. Men zou een parallelle biografie over Byrne en Veloso kunnen schrijven, want naast fysieke gelijkenis zijn er meer treffende overeenkomsten: het zijn allebei multitalenten, die zich ook ver buiten het domein van de popmuziek heel overtuigend laten gelden. Byrne heeft overigens veel gedaan voor de naamsbekendheid van Caetano Veloso buiten Brazilie.

Verwachting

Ronduit memorabel was Caetano Veloso's eerste Nederlandse concert in de Heineken Music Hall (2004), toen hij het voor elkaar kreeg om binnen drie nummers de hele zaal tegen zich gekeerd te krijgen. Die avond speelde hij het repertoire van zijn cd uit dat jaar, A foreign sound, een collectie van weinig opzienbarend uitgevoerde Amerikaanse standards. De keus voor dit Sinatra-achtig repertoire werd die avond in het geheel niet gewaardeerd door het voornamelijk uit Brazilianen bestaande publiek, dat al na 1 nummer in het Portugees letterlijk begon te schreeuwen om Caetano's klassieke nummers uit de jaren zestig en zeventig, of in ieder geval Portugeestalig repertoire (enig chauvinisme is zoals bekend niet vreemd aan de Braziliaan). Alle provocaties aan zijn adres zorgde voor nog meer wederzijdse irritatie, waardoor de avond een finale mislukking leek, of positiever gesteld: bijzonder spannend verliep.Een revanche voor deze hoogst merkwaardige avond was dus wel gewenst.

Publiek

De Amazon zaal oogde merkwaardig leeg voor iemand van Veloso's status. Buiten de vaste liefhebbers van Braziliaanse muziek is zijn naam blijkbaar nog lang niet breed bekend, zelfs niet na het cultsucces van de film Hable con ella, waarin een Veloso standard door Almodovar grandioos werd gebruikt voor een scene.

Moment

Met dit rocktrio onder leiding van Pedro Sá brengt Veloso het intrigerende repertoire van de vorig jaar verschenen cd Zii e Zie (Nonesuch), een album dat wat betreft referentiekader meer te maken heeft met postrock a la Slint en Tortoise, dan met jazz of Braziliaanse muziek. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en de meest pakkende nummers suggereren wel degelijk richting Joao Gilberto, de grondlegger van de bossa nova, die in Veloso's memoires uitbundig wordt geprezen als de belangrijkste invloed op zijn eigen werk. Nummers van zijn Londense exil-album Transa (verschenen bij Philips in 1972, overigens een ondergewaardeerd item uit zijn discografie) passen naadloos in het klankbeeld van zijn laatste album. De Braziliaanse invalshoek op postrock is zeer overtuigend en doet zelfs licht de gedachte ontstaan dat dit zelfs niet op Lowlands had misstaan. Van 1 specifiek moment is daarmee eigenlijk geen sprake: de hele set weet hij hetzelfde niveau te handhaven.

Oordeel

De soms Morrissey in herinnering brengende zang en de theatrale performance van Veloso zijn compromisloos: of je gaat hierin volledig mee, of je keert deze 'natural born performer' de rug toe. Beide variaties in de receptie zijn overal te zien in de zaal.

Gezien: Caetano Veloso, vrijdag 9 juli 2010, Amazon 0015-0115, North Sea Jazz. Jair Tchong