Naar cookieinstellingen
NPO Soul & Jazz

Soulquarians: het hoogtepunt van neo-soul

  1. Nieuwschevron right
  2. Soulquarians: het hoogtepunt van neo-soul

Toen Questlove, D'Angelo, Erykah Badu en Common in symbiose raakten.

Laat deze 4 albums even op je inwerken (onder het artikel vind je een playlist):

Erykah Badu - Mama's Gun

D'Angelo - Voodoo

The Roots - Things Fall Apart

Common - Like Water For Chocolate

Bij een ieder die ook maar enige interesse heeft in neo-soul en aanverwante soulvolle hiphop staan deze vier albums vastgebeiteld in hun favorietenlijstje. Wat veel minder mensen weten, is dat deze albums in ongeveer twee jaar zijn opgenomen en, belangrijker, in dezelfde studio: Electric Lady Studio's in New York. Niet voor niets doen de verschillende artiesten op elkaars album mee en wordt niet zelden leentjebuur gespeeld. Dit vond plaats eind jaren negentig en als je daar bij stil staat, kun je niet anders dan concluderen dat het een magische tijd was. Vandaar deze reconstructie.

Electric Lady Studio's:

Het verhaal van de Brown Sugar-cassette

De kiem voor deze vier bekroonde albums werd gelegd door Questlove (Ahmir Thompson) van The Roots, D'Angelo, toetsenist James Poyser en hiphopproducer J Dilla. Om met de eerste twee te beginnen. In zijn boek Mo' Meta Blues vertelt Questlove over de eerste keer dat hij in aanraking kwam met D'Angelo. Questlove was met zijn meisje bij de Source Magazine Hip Hop Awards.

Het was de tijd van de ruzie tussen Westcoast en Eastcoast hiphop, Biggie Smalls en 2Pac leefden allebei nog en men kon elkaars bloed wel drinken. Tijdens het gala voelde Questlove zich niet op zijn gemak tussen al die pochende gangsterrappers, greep zijn meisje bij de hand en rende de zaal uit. Terwijl hij naar de uitgang rende, duwde iemand een cassette van Brown Sugar, het eerste album van D'Angelo, in zijn handen. Toen hij het album thuis op zijn gemak luisterde, realiseerde Questlove zich onmiddellijk dat hij en D'Angelo zielsverwanten waren.

Questlove & d'Angelo:

Droom komt uit

Uiteindelijk ontmoetten ze elkaar. Questlove was ter ore gekomen dat D'Angelo bij een optreden van The Roots aanwezig zou zijn in LA en hij besloot om die show alleen voor D'Angelo te spelen. De overige Roots-leden snapten er niets van dat Questlove totaal andere ritmesecties speelde; zij wisten niet Questlove één iemand in het publiek wilde imponeren.

Maar het sorteerde effect, want D'Angelo kwam na afloop backstage om Questlove de hand te schudden. Ze hielden contact, wisselden ideeën en na een jaar besloten ze om samen aan het tweede album van D'Angelo te werken, waarvan de titel al bekend was: Voodoo. Dit was wat Questlove altijd gewild had: gelijkgestemde artiesten samenbrengen en mooie dingen maken, waarbij hij was beïnvloed door The Native Tongues, een samenwerkingsverband van begin jaren negentig tussen Jungle Brothers, A Tribe Called Quest en De La Soul.

'Buddy' van The Native Tongues:

Dilla op het antwoordapparaat

Questlove en Q-Tip van A Tribe Called Quest waren op dat moment al vrienden en de drummer van The Roots had er geen geheim van gemaakt dat hij maar wat graag een soortgelijke community wilde maken als The Native Tongues.

In zijn huis in Philadelphia organiseerde Questlove dagelijkse jamsessies waar beginnende artiesten mochten jammen. Artiesten als Jill Scott, Bilal, India.Arie en Common liepen de deur plat en Questlove voelde dat de tijd rijp was. Tijdens een optreden ergens in de VS belde Questlove naar zijn antwoordapparaat, waarop een bericht van Q-Tip stond. Geen gesproken bericht, maar een opname van de track 'I Don't Know' van Slum Village. Questlove geloofde nauwelijks wat hij hoorde en belde zowat de hele nacht naar zijn antwoordapparaat om zich te verlekkeren aan de dikke track. Dit was het moment dat Questlove kennismaakte met de skills van producer J Dilla (of Jay Dee) uit Detroit.

'I Don't Know' - Slum Village:

Badu in de slipstream

Naast zijn werk voor Slum Village had J Dilla ook al het gelauwerde album Labcabincaliornia van The Pharcyde geproduceerd en nu was het rapper Common die graag gebruik wilde maken van de boom-bap-skills van Dilla. D'Angelo, Questlove en Q-Tip op hun beurt zagen een samenwerking met Dilla ook wel zitten, omdat hij een traditionele hiphopproducer was die de andere drie naar een hoger niveau kon tillen.

Zodoende mochten Dilla en Common ook naar Electric Lady Studio's komen om aan Common's Like Water For Chocolate te werken, terwijl D'Angelo en Questlove aan Voodoo werkten en The Roots aan Things Fall Apart. In de slipstream van Common kwam Erykah Badu mee, aangezien zij liefjes waren en Badu ook wel toe was aan een nieuw album na haar succesvolle debuut Baduizm. Dat vervolgalbum werd uiteindelijk Mama's Gun.

Waterman vanuit de ziel

En zo ging de droom van Questlove in vervulling: een verzameling van gelijkgestemde artiesten die een nieuwe sound creëerden en het huidige soul-, R&B- en hiphoplandschap opschudden en in een nieuwe vorm goten. D'Angelo, Questlove, Dilla en Poyser zaten na en sessie in de studio wat te filosoferen, toen ze erachter kwamen dat ze alle vier Waterman (Aquarius) als sterrenbeeld hebben. Zo ontstond de naam Soulquarians, de officieuze geuzennaam van het collectief, waar ook Mos Def, Jill Scott, Macy Gray, Bilal, DJ Jazzy Jeff, Talib Kweli en Cee-Lo Green tot gerekend mogen worden.

Questlove drumde nagenoeg op alle albums, D'Angelo verzorgde de toetsen en terwijl Jill Scott het nummer 'You Got Me' van The Roots schreef, mocht Erykah Badu die uiteindelijk inzingen, simpelweg omdat Badu op dat moment bekender was. Jill Scott mocht mee op tournee met The Roots, wat het begin van haar carrière betekende.

Common over de parallel tussen Soulquarians en Native Tongues:

Herinterpretatie van een genre

De muziekwereld stond op zijn kop toen de vier albums snel achter elkaar werden uitgebracht. Vooral Voodoo ontketende een revolutie. R&B was in de jaren negentig aan een vervlakking onderhevig en de hoogtijdagen van soul en funk uit de jaren zeventig leken verder weg dan ooit. D'Angelo herinterpreteerde het genre dusdanig dat hij al snel tot koning van neo-soul werd uitgeroepen en op zijn golf konden tal van artiesten meesurfen.

Hieronder zie je een zeldzame opname van Questlove zelf in Electric Lady Studio's, waar artiesten met een koptelefoon zitten te jammen (Dilla op drums) voor de opvolger van Like Water For Chocolate van Common: Electric Circus. Het licht een tipje van de sluier op van de magie van die periode.

Einde van een tijdperk?

Met dat album van Common werd ook meteen het (voorlopige) einde van Soulquarians ingeluid. D'Angelo, Dilla en Common wilden niet nog een neo-soulalbum uitbrengen, maar experimenteren met psychedelische rock van Jimi Hendrix en de elektronische sound van Kraftwerk, terwijl Questlove het gevoel had nog niet klaar te zijn met de laidback sound van neo-soul. Bovendien kon D'Angelo maar moeilijk omgaan met zijn net verworven sterrenstatus, gingen Common en Badu uit elkaar en als klap op de vuurpijl kreeg Dilla gezondheidsproblemen, waaraan hij uiteindelijk in 2006 na een lang ziektebed overleed.

De magie van die twee à drie jaar in Electric Lady Studio's is nooit meer teruggekeerd. De enige keer dat de Soulquarians daadwerkelijk met elkaar op het podium stonden was voor de documentaire Dave Chappelle's Block Party, waarin de komiek een straatfeest organiseerde in Brooklyn en waarvoor zelfs The Fugees weer even bij elkaar kwamen. Toch zei Erykah Badu onlangs dat ze een hernieuwde samenwerking met de Soulquarians nog niet heeft afgeschreven en met een D'Angelo weer in topvorm, zou dat best eens mogelijk kunnen zijn.

De trailer van Dave Chappelle's Block Party:

En tot slot de vingerlikkende playlist met Things Fall Apart, Like Water for Chocolate, Mama's Gun en Voodoo:

Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op NPO Radio 2

NPO Radio 2 gebruikt Functionele en Analytische cookies voor websites optimalisatie en metingen. Geef voor andere cookies je voorkeuren op.

Meer uitleg

Waarom cookies?

De Nederlandse Publieke Omroep plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van de Nederlandse Publieke Omroep gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Analytische cookies voor Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van AT Internet hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Cookies gezet doorAT Internet bevatten alleen een uniek nummer en zijn NPO-specifiek, deze worden niet gebruikt om NPO-bezoekers buiten de NPO-sites te volgen. JavaScript zorgt ervoor dat metingen niet gecached kunnen worden zodat we een herhaalde page-view kunnen tellen.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van de Nederlandse Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek NOBO/Vinex. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk en optimaal mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina\’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s, bezoekers zijn niet uniek te identificeren
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Sociale Media cookies

Cookies om de inhoud van onze website te delen via social media

De artikelen en video’s die je op onze website bekijkt, kun je door middel van buttons delen via social media. Voor het functioneren van deze buttons wordt gebruik gemaakt van social media cookies van de social media partijen, zodat deze je herkennen op het moment dat je een artikel of video wilt delen.

Deze cookies maken het dus mogelijk dat

Bij Social Media sites Ingelogde gebruikers, bijvoorbeeld Twitter of Facebook, het mogelijk is sommige inhoud van onze website direct te delen op die sites. Voor de cookies die de social medianetwerken plaatsen en de mogelijke data die zij hiermee verzamelen, verwijzen wij ook naar de verklaringen die deze partijen op hun eigen websites daarover geven; zie de links hieronder. Let op dat deze verklaringen regelmatig kunnen wijzigen. NPO heeft daar geen invloed op.

  • Facebook (https://www.facebook.com/policies/cookies/)
  • Google+ / Youtube (https://policies.google.com/privacy?hl=nl)
  • Twitter (https://twitter.com/en/privacy)
  • Instagram (https://help.instagram.com/1896641480634370?ref=ig)

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil sociale media koppelingen zoals Facebook berichten en YouTube video’s kunnen zien op deze site:

    Hiermee sta je het plaatsen van cookies door sociale medianetwerken toe. Deze netwerken kunnen je volgen en je internetgedrag gebruiken voor andere doeleinden buiten de NPO om.