Soul & Jazz Tijdlijn: de 60's
- Nieuws
- Soul & Jazz Tijdlijn: de 60's
British Invasion, soulmuziek, free jazz
Tijdens de Zwarte Lijst pakken we nog één keer uit met de mooiste zwarte muziek, door jou geselecteerd. En daar doen we hier online nog een schepje bovenop, met een serie over de ontwikkeling van soul, jazz en aanverwante muziek door de jaren heen. We kijken per decennium naar de totstandkoming en veranderingen van de muziekgenres die wij bij NPO Radio 6 omarmen.
<< Tot 1940<< De 40's<< De 50's |
De 70's >>De 80's >>De 90's >>De 00's >> |
De jaren '60
Terwijl de meeste populaire muziek op 12" wordt uitgegeven, wordt de blues tot ver in de jaren '60 veelal nog op 45 toeren-plaatjes uitgegeven. Maar wanneer Chess Records haar catalogus op LP's gaat uitbrengen, blijkt de populariteit van het genre pas echt. Het waait over naar de Britse eilanden, waar het inslaat als een bom. Met de muziek van Muddy Waters, Howlin Wolf, Sonny Boy Williamson en anderen als basis, zijn Britse bands gaan experimenteren. De blues kwam als een boomerang terug naar de VS, in de vorm van langharige, blanke jongens met een onverstaanbaar accent. Bands als The Beatles, The Rolling Stones, The Yardbirds en Cream overheersen de hitlijsten jarenlang in wat wij tegenwoordig The British Invasion noemen.
Lees ook:
B.B. Kings antwoord op The British Invasion
Bessie Banks, relatief onbekend dankzij de Britten
Motown vs. Stax
Maar niet alleen de Britten zorgen voor een nieuw pop-geluid in de VS. Ouderwetse blues en R&B moeten ook in zo'n populair jasje gestoken kunnen worden, denkt men in Amerika en Berry Gordy in het bijzonder. Hij richt in 1959 het label Motown Records op, waar in de jaren '60 bijna 100 top 10-hits vandaan zullen komen. Bij Motown weten ze pop en soul te verenigen alsof ze met elkaar getrouwd zijn en scoren met acts als The Temptations, The Supremes, Four Tops, The Marvelettes en Marvin Gaye hit na hit.
Rond diezelfde tijd is er maar één ander label dat het succes van Motown op soul-gebied kan bijbenen. Vanuit Memphis komt een rauwer soul-geluid uit de stallen van Stax vandaan. Artiesten als Otis Redding, Sam & Dave, Eddie Floyd, Wilson Pickett, Isaac Hayes en Arthur Conley, vaak bijgestaan door huisband Booker T. & The MGs, weten niet alleen de muziekmarkt te veroveren, maar zijn tegelijkertijd een lichtend voorbeeld door verder te kijken dan huidskleur of afkomst. Dat is vandaag de dag al een prestatie in het zuiden van Amerika, laat staan vijftig jaar geleden.
Lees ook:
Berry Gordy: de man achter Motown
Zo begon Stax als vooraanstaand label voor zwarte muziek
Deze Motown-artiesten hadden een eigen tv-special
Hanengevecht: Motown versus Stax
William 'Smokey' Robinson: het profiel van een legende
Free Jazz
En ook de jazz blijft aan verandering onderhevig. Aangevoerd door creatieve geesten als Charles Mingus, MIles Davis, John Coltrane, Ornette Coleman en Sun Ra gaat men steeds vaker de randen van het onconventionele opzoeken. Daar waar eerst voornamelijk de melodielijn als variabele leidraad werd gebruikt, gaat men nu ook aan de haal met tempowisselingen en wordt zelden nog iets geschuwd. Ook in Europa neemt men deze vorm aan, waar artiesten als Fred van Hove en Peter Brötzmann het voortouw nemen, terwijl ook de Nederlanders Han Bennink, Piet Noordijk en Misha Mengelberg wereldfaam vergaren.
Lees ook:
Docu van de Week '1959 The Year that Changed Jazz
Maar misschien moeten we de muziek wel gewoon voor zich laten spreken:
