R&B: de geboorte van een genre

R&B is de afkorting voor 'Rhythm & Blues', dat wist je waarschijnlijk wel. Maar waar komt dit genre nou eigenlijk vandaan? En is R&B nog steeds wat het vroeger was? Wij laten je in dit artikel het fundament van het genre zien en dat het zeer waarschijnlijk de eerste rock & roll-track voortbracht.

Jump Blues

Voordat we bij het ontstaan van R&B komen, moeten we verder terug in de geschiedenis en komen uit bij Jump Blues. Ooit van gehoord? Vast wel, zeker als je onze voorbeelden van het genre hoort in de playist hieronder. In de jaren '40 van de vorige eeuw komt jump blues in schwung, waar het voortkomt uit bigbands die voornamelijk jazz speelden, gecombineerd met artiesten die ook graag blues spelen. Iets dat kennelijk veel voorkomt in die tijd, wanneer ook boogiewoogie nieuw leven wordt ingeblazen.

Zoals de titel doet vermoeden krijgt de muziek een stevigere beat dan we gewend bij de jazz van die tijd. Dit wordt voornamelijk bedacht zodat er minder muzikanten nodig zijn voor een vol geluid dan met een bigband. Daarnaast is het nog dansbaarder voor het publiek, wat vaak een graadmeter is voor artiesten om te zien of hun werk gewaardeerd wordt. Contrabas, drums, piano, gitaar en saxofoon zijn de kenmerkende instrumenten van het genre, gecombineerd met een stemgeluid dat zeer dynamisch is en alle kanten op kan schieten. Louis Jordan is met zijn in 1938 opgerichte Tympany Five, naast Big Joe Turner en Roy Brown, één van de pioniers van jump blues en is hier live te horen met zijn 'Choo Choo Ch'Boogie':

R&B ontstaat

'Race music' is een term die voor Afro-Amerikaanse blues- en jazzmuziek in die tijd. Vanaf oktober 1942 is ook de eerste hitlijst beschikbaar die zich louter op deze zwarte muziek richt. Op dat moment heet het nog Billboard Harlem Hit Parade, maar drie jaar later wordt die hitlijst omgedoopt tot het toch veel minder vleiende Billboard Race Records. Na verloop van tijd worden uitingen met 'race' erin vervangen door bijvoorbeeld de 'sepia series', want het wordt als discriminerend beschouwd. Zo ontstaat in 1948 in de wandelgangen de term 'blues and rhythm', die niet veel later wordt omgedraaid tot de welbekende term 'rhythm and blues'.

In 1949 wordt de eerste Billboard Hot Rhythm & Blues chart gepubliceerd. In datzelfde jaar zijn er drie artiesten die er bovenuit springen: Paul Williams And His Hucklebuckers, The Charles Brown Trio en Louis Jordan And His Tympany Five. Alle drie voeren ze meer dan tien weken de hitlijst aan. Laatstgenoemde doet dat met zijn nummer 'Saturday Night Fish Fry', waarvan door muziekliefhebbers - en zelfs door Chuck Berry destijds - geopperd wordt dat dat de allereerste rock & roll-track is die ooit is uitgebracht. Wij kunnen dat niet tot op het bodem uitzoeken, maar weten zeker dat hij één van de eersten is die rock & roll speelt, geëvolueerd vanuit zijn jump blues. In ieder geval is het een heerlijk nummer!

De betekenis van het genre verandert

Hoewel rhythm & blues van oorsprong zwarte muziek is, is de betekenis van het begrip door de jaren heen toch flink veranderd. Nemen we als voorbeeld een recente nummer 1 - op dit moment 'See You Again' van Wiz Khalifa ft. Charlie Puth - uit de hitlijst en plaatsen die naast een nummer 1 uit 1949 zoals hierboven, zijn er meer verschillen dan overeenkomsten. De Hot Rhythm & Blues chart wordt na een jaar of 15 omgedoopt tot de (Hot) Soul Singles en transformeert daarna nog via de Hot Black Singles chart en Hot R&B Singles chart naar de huidige benaming Hot R&B/Hiphop Songs chart, die we al 17 jaar kennen.

Het genre zelf doorloopt verschillende fases, waarbij het in eerste instantie voornamelijk op bluesmuziek en rock & roll is gericht. Halverwege de jaren '50 komt geregeld wat gospel en soul in de R&B-charts binnengedruppeld. In de jaren '70 is R&B voornamelijk soul en funk en is er weinig terug te horen van de echte blues die in het begin werd gespeeld. Vanaf de jaren '80 is het voornamelijk de zogeheten 'Contemporary R&B' dat de klok slaat. Dit ontstaat tegen het einde van de discohype, wanneer een mix van soul, funk, hiphop en dance ontstaat. Artiesten lopen uiteen van Stevie Wonder, R. Kelly, Michael Jackson, Whitney Houston tot de R&B-artiesten van dit millennium, zoals Outkast, Snoop Dogg, Beyoncé, Pharrell en John Legend.

Dit is een verhaal in ons dossier R&B. Voor meer verhalen klik je hier.