NPO Soul & Jazz

Soul & Jazz Tijdlijn: 2000 tot nu

  1. Nieuwschevron right
  2. Soul & Jazz Tijdlijn: 2000 tot nu

Amy Winehouse, 60's revival en Radio 6.

Tijdens de Zwarte Lijst pakken we nog één keer uit met de mooiste zwarte muziek, door jou geselecteerd. En daar doen we hier online nog een schepje bovenop, met een serie over de ontwikkeling van soul, jazz en aanverwante muziek door de jaren heen. We kijken per decennium naar de totstandkoming en veranderingen van de muziekgenres die wij bij NPO Radio 6 omarmen.

<< Tot 1940

<< De 40's

<< De 50's

<< De 60's

<< De 70's

<< De 80's

<< De 90's

De jaren '00 en '10

In ons allerlaatste artikel van de Soul & Jazz Tijdlijn nemen we je mee naar het nieuwe millennium. De afgelopen 15 jaar is er veel gebeurd op het gebied van zwarte muziek. Nieuwe legendes worden geboren, oude helden beleven opnieuw succes en er vindt een ware 60's revival plaats. Wat uiteraard niet kan ontbreken is het ontstaan van een platform voor nieuw talent van eigen bodem, dankzij Radio 6 heeft Nederland kennis kunnen maken met nieuwe muziek, zowel uit eigen land als internationaal. Die artiesten kregen door ons de uitgelezen kans om van zich te laten horen.

Hiphoppend de zeroes in

Hiphop is vooral in de jaren '90 erg in trek. Maar de hiphop van Outkast, Missy Elliott, Nelly en Jay-Z luiden ook het nieuwe millennium in. Het begint in de Verenigde Staten, maar al gauw neemt deze muziek de hele wereld in bedwang. In vergelijking met het vorige decennium zien we een veel volwassener hiphop terug.

Overvloed aan soul- en R&B-zangeressen

Eind jaren '90 breekt Destiny's Child door, maar in 2001 brengt de groep misschien wel hun bekendste album uit: Survivor. Beyoncé zou later solo verder gaan en zonder spijt. Ze scoort hit na hit en wordt als één van de belangrijkste zangeressen van deze eeuw gezien. Maar ze heeft concurrentie. Want Alicia Keys verschijnt vanuit het niets op de radar. In 2001 brengt zij haar debuutplaat Songs In A Minor uit en dat wordt een regelrecht succes. Haar vernieuwende stijl combineert klassieke piano met R&B, soul en jazz. Ruim 10 jaar later brengt ze haar vijfde studioalbum uit, waarmee ze bewijst nog steeds op de kaart te staan. In dezelfde tijd scoort Mary J. Blige een wereldhit met 'Family Affair'.

Het jonge meisje Norah Jones brengt haar debuutalbum Come Away With Me uit en heeft daarmee één van de beste albums van dat decennium op haar naam staan. De awards ´Album of the Year´, ´Best Engineered Album (Non-Classical)´, ´Producer of the Year (Non-Classical)´, ´Best Pop Vocal Album´, ´Best Female Pop Vocal Performance´, ´Record of the Year´, ´Song of the Year´ en ´Best New Artist´ komen allemaal op naam van Norah Jones. In een ontwapenend interview na afloop van de ceremonie is ze natuurlijk blij, maar voelt ze zich vooral schuldig omdat ze zoveel heeft gewonnen. Ze vergelijkt het met naar iemands verjaardag gaan en daar alle taart opeten.

Lees ook:
>> Track of the Day: Norah Jones - 'Come Away With Me' (#417)

Wanneer we het over artiesten van deze eeuw hebben, mogen we Amy Winehouse en Adele niet uitsluiten. De discussie is gaande welke van deze twee legendarische zangeressen beter of invloedrijker is, maar wij zijn ervan overtuigd dat beide dames nog een hele lange tijd herinnerd zullen worden voor hun dijken van stemmen.

Langverwachte vervolgplaat van D'Angelo

D'Angelo verdwijnt na Voodoo van de aardbol. Althans, jarenlang horen we niets meer van hem. Tot 2014, wanneer hij zijn nieuwe plaat Black Messiah uitbrengt, en wat voor één is dat! Hij voelde zich ongemakkelijk bij zijn status als sekssymbool en verdween na de tour uit het publieke oog. Een jaar later begon D'Angelo in zijn eentje opnieuw met opnemen, maar raakte verslaafd aan drugs en alcohol. Op het internet verschenen verschillende foto’s van D'Angelo waar hij er ongezond uit zag, van het sekssymbool was niet veel over. De laatste tijd kroop hij gelukkig weer uit het dal, tourde de wereld over en stond in 2012 op North Sea Jazz. Black Messiah heeft een expliciete politieke boodschap. Op de hoes staat een foto van demonstranten met uitgestrekte armen, en op het achterkantje staat de tekst: "All we wanted was a chance to talk, 'stead we only got outlined in chalk". De titel doelt op mensen die opstaan en protesteren in Ferguson, Egypte en Occupy Wall Street, aldus D'Angelo.

Lees ook:
>> D'Angelo's 'Voodoo' bestaat 15 jaar
>> Nieuw album D'Angelo eindelijk hier!

60's soul revival

Dat de 60's een fantastisch decennium was voor de soulmuziek, staat buiten kijf. In deze eeuw kijken veel artiesten - en luisteraars - daar ook nog vol bewondering op terug. Het is dan ook niet zo vreemd dat we de laatste tijd in een soort 60's soul revival zitten. Oude artiesten van Daptone Records zijn de nieuwe classics.

Charles Bradley

Charles Bradley, inmiddels 66 jaar oud, begint zijn zangcarrière al in 1965. Twintig jaar lang speelt hij kleine shows, buiten zijn bijbaantjes om. "Een perfecte mengeling van Otis Redding en James Brown", wordt er wel eens over hem gezegd. Die laatste vergelijking is ook wel te verklaren. Charles begint in 1996 in Brooklyn als imitator van 'Mr. Dynamite'. Dit doet hij onder de naam 'Black Velvet'. De dansjes, de kleding, de passie voor muziek, in alles is Bradley zo bedreven als James Brown zelf. In die periode maakt de soulzanger het nodige mee. Zo wordt zijn broer vermoord en overlijdt hij bijna zelf, als gevolg van een allergische reactie op penicilline. Ondanks de nodige ervaring en enkele singles die worden uitgebracht, duurt het nog tot 2011 voor zijn debuutplaat No Time For Dreaming in de schappen ligt.

Lee Fields

Lee Fields wordt geboren in 1951 in North Carolina. Zijn bijnaam is 'Little JB', als referentie naar zijn gelijkenissen met James Brown. Hij heeft zowel de looks als de stem de grootheid. Maar Fields is alles behalve een volger. Hij neemt in 1969 zijn eerste single al op en is tot op de dag van vandaag nog actief. Muziek variërend van R&B tot blues, funk en soul laat Fields' veelzijdigheid zien en horen. Hij breekt echter nooit echt door. In 2009 brengt Lee Fields zijn tweede comebackalbum uit. My World doet het verrassend goed en een wereldtournee volgt.

Sharon Jones & The Dap-Kings

Sharon Jones en haar Dap-Kings betoveren sinds 1996 de wereld met haar stoere en soulvolle stemgeluid. Ze staat bekend om haar positivisme en dat is terug te horen in de muziek. Na een lastige periode waarin Sharon vocht tegen kanker komt ze sterker terug dan ooit. Op Daptone Records zijn alle drie bovengenoemde artiesten getekend en spelen allen met een 'eigen' backingband. Althans, dat doen de namen vermoeden. Charles Bradley & The Menahan Street Band, Lee Fields & The Expressions en Sharon Jones & The Dap-Kings. Wat blijkt nu? The Menahan Street Band en The Expressions zijn (bijna) één en dezelfde band en bevatten enkel leden uit The Dap-Kings. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de filosofie van Daptone Records. Het belangrijkste is dat ze één sound willen uitdragen met alle platen die ze uitbrengen, iets wat nog maar weinig labels tegenwoordig doen. Daptone’s muzikanten spelen al jaren samen, waardoor ze helemaal op elkaar ingespeeld zijn. Het hele verhaal doet een beetje denken aan Motown, die bekend staat om de specifieke Motown Sound.

Curtis Harding

Curtis Harding beschreef onlangs zijn eigen muziek als Slop 'n Soul. Hiermee roept hij een nieuw genre in het leven. Slop is een zuiderse term voor overblijfselen (van eten) en Curtis legt uit dat slop funky is en hij de overblijfselen van de oude muziekstijlen naar elkaar toe brengt in zijn eigen nummers. Soul is hierbij de basis van zijn stijl.

Leon Bridges

Leon Bridges is nog zo'n relatief nieuwe artiest die zijn mosterd uit de 60's haalt. Hij is wat meer van de klassieke soul en minder van het rocken en verovert met zijn debuutplaat de harten van vele muziekliefhebbers.

Lees ook:
>> Oude artiesten van Daptone Records zijn de Nieuwe Classics
>> De vele gedaantes van The Dap-Kings
>> De 'Slop 'n Soul' van Curtis Harding

De Nederlandse jazzscene

De afgelopen jaren zien we een opleving in de Nederlandse jazzscene. Artiesten als Wouter Hamel, Ruben Hein en groepen als Gare Du Nord en New Cool Collective zijn niet weg te denken uit onze jazzgeschiedenis. Wouter Hamel kan in Japan niet meer normaal over straat zonder herkend en gefotografeerd te worden door ten minste 10 fans en de New Cool Collective moet eerst de berg prijzen even aan de kant schuiven willen ze überhaupt de straat op kunnen. Natuurlijk kan Caro Emerald ook niet ontbreken, die een echte 60's jazzsound neerzet en daar een ongekend succes mee bereikt. Als kers op de taart kwamen eerder dit jaar maar liefst 100 Nederlandse jazzmuzikanten bij elkaar om de foto A Great Day aan de Haarlemmerweg te schieten.

Lees ook:
>> Bekijk DWDD met 100 Nederlandse jazzartiesten (én de foto) terug

Radio 6 als platform voor nieuw talent

Terugblikkend op de afgelopen jaren, noemen we onze eigen zender toch nog even. Want NPO Radio 6 reikte de enige soul- & jazz publieksprijzen van Nederland uit en gaf bovendien een platform aan al het nieuwe talent van eigen bodem én vanuit het buitenland. Zo leerde Nederland dankzij Radio 6 onder andere kennismaken met Gregory Porter, Jarrod Lawson en Myles Sanko. Maar belangrijker, Radio 6 verkoos eens in de zoveel tijd talent van eigen bodem tot Soul & Jazz Talent en bezorgde de artiest daarmee tal van nieuwe kansen. Zo zijn Jungle By Night, Kris Berry, Kovacs, The Cool Quest, Sarah-Jane en Marutyri bijvoorbeeld eerst verkozen tot Radio 6 Soul & Jazz Talent, voordat zij ook door andere media werden opgepikt en hun agenda soms inmiddels overloopt - zelfs tot over de grens.

Bekijk ook:
>> NPO Radio 6 Soul & Jazz Awards 2015
>> NPO Radio 6 Soul & Jazz Talenten

Outkast - 'Ms. Jackson' (2000)

Destiny's Child - 'Survivor' (2001)

Alicia Keys - 'Fallin'' (2001)

Mary J. Blige - 'Family Affair' (2001)

Norah Jones - 'Come Away With Me' (2002)

Amy Winehouse - 'Back To Black' (2006)

Wouter Hamel - 'Breezy' (2007)

Gare Du Nord - 'Beautiful Day' (2007)

Typhoon & New Cool Collective - 'Bumaye' (2009)

Caro Emerald - 'Back It Up' (2010)

The Cool Quest - 'Shine' (2014)

Kovacs - 'Diggin'' (2014)

D'Angelo - 'Betray My Heart' (2014)

Curtis Harding - 'Next Time' (2014)

Sharon Jones & The Dap-Kings - 'Little Boys With Shiny Toys' (2015)

Lee Fields & The Expressions - 'Standing By Your Side' (2015)

Leon Bridges - 'Better Man' (2015)

Spotify Playlist