Het Motown Alfabet

Omdat er zo ontiegelijk veel is te vertellen over Motown en we zo volledig mogelijk willen zijn, maakten we een groots overzicht van A tot Z van het label.

A - ABC

Niet alleen een van de meest succesvolle platen van The Jackson 5 uit 1970, maar ook een afkorting van Another Bad Creation, ook al zo'n verzameling van jonge zwarte artiesten, maar dan in de jaren '90, die in de slipstream van Boyz II Men een aantal bescheiden hitjes scoorde zoals 'Iesha' en 'Playground'.

B - 'Baby Love'

Eén van de allereerste nummer 1-hits van Motown kwam met 'Baby Love' van The Supremes, het meidengroepje dat zich op hun zestiende al aanbood bij Motown, maar waar ze werd verteld eerst hun school af te maken. Uiteindelijk tekenden ze toch. De rest is geschiedenis.

C - 'Can I Get A Witness?'

Terwijl Motown vanaf begin jaren '60 aan de weg timmerde in de VS, was Europa in de ban van de Britse bands The Beatles en The Rolling Stones. Wisten de Europeanen veel dat een aantal nummers dat de Britse bleekscheten opnamen, regelrechte covers van Motown waren, zoals deze van Marvin Gaye.

D - Detroit

Tot eind jaren vijftig stond Detroit niet bekend om zijn muziek, maar om de autoindustrie. Niet voor niets was de bijnaam van de stad Motor Town, wat Berry Gordy uiteindelijk verbasterde tot Motown en waardoor de stad een nieuw vlaggenschip kon bijschrijven aan zijn signatuur.

E - Eddie Holland

Eddie is onderdeel van het beroemde songwriter- en productieteam HDH, oftewel Holland-Dozier-Holland, bestaande uit Eddie en zijn broer Brian Holland en Lamont Dozier. Het trio was onder meer verantwoordelijk voor tracks als 'I Hear A Symphony', 'Stop! In The Name Of Love', 'Reach Out, I'll Be There', 'How Sweet It Is (To Be Loved By You)', 'Jimmy Mack' en 'The Happening'.

F - The Funk Brothers

Van oorsprong jazzmuzikanten in Detroit schraapte Berry Gordy dit bandje sessiemuzikanten bij elkaar, die eigenlijk elke artiest van Motown die er ook maar enigszins toe doet begeleidde in de studio. Zonder Funk Brothers geen Motown-sound, dat zou je wel kunnen beweren.

Bron

G - Berry Gordy

De g van godfather, de g van genie, de g van Berry Gordy. De man die stopte met school om professioneel bokser te worden, die zich inliet met Jackie Wilson om miljonair te worden en uiteindelijk de stoute schoenen aantrok en met Smokey Robinson en zijn eigen label de wereld veroverde.

H - Hitsville USA

Hitsville USA was de weinig bescheiden naam die Gordy bovenop het eerste Motown-kantoorpand aan de West Grand Boulevard schilderde, een krakkemikkig huis met drie verdiepingen waar al die legendarische platen werden opgenomen en het label eveneens kantoor hield. Tegenwoordig is het pand het Motown Museum.

I - Innervisions

Na 10 jaar de ene toegankelijke hit na de andere op hun naam te hebben geschreven, begon het bij de kopstukken van Motown te kriebelen om hun muzikale profiel enigszins uit te diepen. Berry Gordy stemde, hoogstwaarschijnlijk schoorvoetend in en gaf onder andere Marvin Gaye en Stevie Wonder de creatieve vrijheid. Zo ontstond What's Going On? van Marvin Gaye en Innervisions van Stevie Wonder, een conceptplaat waar Stevie Wonder de diepte in mocht en ook maatschappijkritiek mocht geven.

K - Kim Weston

Bij Motown waren ze dol op duetten en dan met name voor Marvin Gaye, wiens geoliede stem prima aansloot bij die van een vrouw. Mary Wells, Diana Ross, Tammi Terrell, ze mochten allemaal aan de zijde van Marvin schitteren. Kim Weston was ook één van Marvin's Women, met wie hij onder andere 'It Takes Two' en 'It's Got To Be A Miracle (This Thing Called Love)' opnam. Ook mocht ze het solo proberen, zoals deze uit 1965.

L - Little Stevie Wonder

Elf was Steveland Hardaway Judkins toen hij zijn eerste contract sloot met Motown. Zijn eerste twee albums uit 1962 The Jazz Soul of Little Stevie (1962) en Tribute to Uncle Ray waren geen groot succes, totdat hij in 1963 het liedje 'Fingertips' uitbracht en zijn naam was gevestigd.

M - Marvin Gaye

Naast Stevie Wonder was Marvin Gaye de absolute blikvanger van Motown, die na de dood van zijn zangmaatje Tammi Tarrell genoeg had van de (gemaakte) vrolijkheid van de Motown-hits en met What's Going On? de vrolijkheid inruilde voor een realistische en vaak koude kijk op de zaak.

N - Norman Whitfield

Producer en songwriter voor Motown en dan met name voor The Tempations, voor wie hij de klassiekers 'Ain't Too Proud To Beg', 'I Can't Get Next To You', 'Papa Was A Rollin' Stone', 'Masterpiece', 'Psychedelic Shack' en 'Ball Of Confusion (That's What The World Is Today)' schreef. Ook schreef hij 'I Heard It Through The Grapevine' voor Marvin Gaye en 'War' van Edwin Starr. In 1973 richtte hij zijn eigen platenlabel op, Whitfield Records, waarop hij nummers opnam voor Rose Royce en The Undisputed Truth.

O - The Originals

Motown's Best Kept Secret, worden ze wel genoemd en of ze zelf heel erg blij waren met die bijnaam is maar de vraag. Ze maakten zeker ook eigen platen, maar behaalden het meeste succes als achtergrondzangers van Marvin Gaye of wanneer platen die zij schreven door andere artiesten werden gezongen, zoals 'The Bells'.

P - 'Please Mr. Postman'

Marvin Gaye, Diana Ross, Smokey Robinson, Stevie Wonder; het zijn de kopstukken van Motown, maar de allereerste nummer 1 hit in de reguliere hitlijsten was van de Marvalettes, 'Please Mr. Postman', dat ook werd gecoverd door The Beatles en The Carpenters.

Q - Quality Control

Elke vrijdagochtend was er een vergadering in het Hitsville-gebouw, waar Gordy zijn beruchte Quality Control-sessies hield en nieuwe platen een kwaliteitstest moesten onderdaan. Producers, schrijvers, muzikanten, maar ook familieleden en mensen van de straat moesten naar het nieuwe werk luisteren, waarna Gordy vragen stelde als: 'Als je geld hebt voor alleen een broodje of deze plaat. Wat zou je kopen?' Gordy had ook een autostereo laten installeren om te checken of de muziek wel goed klonk in de auto, waarna meestal het finale oordeel plaatsvond.

R - Diana Ross

Samen met Mary Wilson, Florence Ballard en Barbara Martin vormde Diana Ross in 1959 The Primettes. In 1960 kregen ze hun langverwachte contract bij Motown, waarna de naam werd veranderd in The Supremes, met wie Ross de ene na de andere hit scoorde. Martin verliet in 1961 in de groep en in 1967 werd de groep omgedoopt tot Diana Ross & The Supremes.

S - Smokey Robinson

De man waarmee het allemaal begon voor Berry Gordon en zijn label. Gordy hoorde Smokey en zijn Miracles en was meteen verkocht. Met Smokey scoorde hij ook zijn eerste hit die miljoenen keren over de toonbank ging: 'Shop Around'. Hij scoorde met 'The Tears of a Clown' en 'Love Machine, Part 1' twee nummer 1-hits in de VS en hij componeerde ook voor Mary Wells, Brenda Holloway, Marvin Gaye, The Temptations en Michael Jackson.

T - Tamla Records

Vlak voordat Gordy Motown oprichtte, was hij ook al een ander platenlabel gestart: Tamla Records. Een tijdje hebben de labels naast elkaar bestaan totdat major EMI de labels in 1965 samenvoegde.

U - UK

In 1965 vertrok de Motown Revue naar het Verenigd Koninkrijk om Europa kennis te laten maken sweet soul music. We hebben hierover een documentaire gevonden, die je hier kunt bekijken.

V - Vandellas

The Vandellas bestond uit Martha Reeves, Annette Beard en Rosalind Ashford. Tussen 1963 en 1972 scoorden de dames maar liefst 26 hits, waarbij '(Love Is Like a) Heat Wave', 'Nowhere to Run', 'Jimmy Mack', 'Bless You' en met name '' Dancing in the Street' bij muziekliefhebbers in het collectief geheugen staan gegrift.

W - Witte man Barney Ales

Insiders beweren dat Berry Gordy met zijn Motown nooit zulk succes had geoogst zonder de hulp van Barney Ales, die marketing en sales voor zijn rekening nam. Misschien nog wel belangrijker is dat Ales (the master of Motown) zo niet de enige blanke was die in Hitsville rondhing. De VS waren in die tijd grotendeels gesegregeerd en Ales kon met promotors en distributeurs de dingen gladder strijken dan Gordy had gekund.

X - X-mas

Begin jaren zeventig had Motown inmiddels een monumentale status bereikt. Daarom leek het Gordy en de zijnen een puik idee om dit succes uit te venten en een kerstalbum uit brengen, getiteld A Motown Christmas. Een dubbel-lp waarop alle grote namen de voor de hand liggende kerstliedjes ('Santa Claus is Coming to Town', 'Rudolph the Red-Nosed Reindeer') in een Motown-jasje staken.

Y - Young America

De slogan van Motown was: "The Sound of Young America". Gordy wilde met zijn label breken met de heersende muziektraditie van die tijd, die net als grote delen onderverdeeld was tussen zwart en blank. Zwarte artiesten produceerden voornamelijk voor de R&B-hitlijsten. Gordy wilde met zijn sound zowel zwart als blank aanspreken en zijn voet tussen de deur krijgen in de door blanken gedomineerde hitlijsten. Met de slogan wilde Gordy zijn standpunt kracht bij zetten.

Z - Zevenenvijftig Nummer 1-hits in de Billboard Hot 100

En of Motown de heersende muziektraditie openbrak, getuige de 57 nummer 1-hits in de VS. Kijk hier voor alle nummer 1's. Het zal je wellicht verbazen dat het nummer dat het langst op nummer 1 heeft gestaan niet uit de jaren '60 of '70 afkomstig is, maar uit de jaren '90. 'I'll Make Love To You' van Boyz II Men stond namelijk in 1994 maar liefst 14 weken op nummer 1. En dan te bedenken dat 'I Heard It Through The Grapevine' nooit op nummer 1 stond...

Dit is een verhaal in ons dossier over Motown. Alle verhalen uit dit thema lees je hier.