Soul & Jazz Tijdlijn: de 70's
- Nieuws
- Soul & Jazz Tijdlijn: de 70's
Discofunkpoprockreggaesoul, Blaxploitation, Wattstax en NSJ.
Tijdens de Zwarte Lijst pakken we nog één keer uit met de mooiste zwarte muziek, door jou geselecteerd. En daar doen we hier online nog een schepje bovenop, met een serie over de ontwikkeling van soul, jazz en aanverwante muziek door de jaren heen. We kijken per decennium naar de totstandkoming en veranderingen van de muziekgenres die wij bij NPO Radio 6 omarmen.
<< Tot 1940<< De 40's<< De 50's<< De 60's |
De 80's >>De 90's >>De 00's >> |
De jaren '70
Diana Ross verliet The Supremes, The Beatles gingen uit elkaar, Elvis Presley en Bing Crosby gingen dood, vinylplaten vlogen over de toonbank en Louis Armstrong gaf zijn beroemde verjaardagsfeestje; waar het over gaat? De jaren ’70 natuurlijk! Er gebeurde veel in deze periode, ook op muzikaal vlak. Muziekfans hadden genoeg te kiezen: disco, funk, soul, reggae, hiphop, rock, country, pop… Het was er allemaal!
Lees ook:
>> De discofunkpoprockreggaesoul van de jaren '70
>> De hitformule(s) van Chic ontrafeld
David Mancuso: pionier van disco
The Loft in New York is de eerste plek op aarde waar underground dancefeesten worden gehouden. Dat gebeurt in 1970 op de zolder van Mancuso, als hij zijn plan heeft uitgewerkt. Omdat hij geen alcohol schenkt en geen etenswaren en andere versnaperingen verkoopt, hoeft hij geen vergunning te hebben voor zijn feestjes. In tegenstelling tot andere tenten ben je alleen welkom in The Loft als je een uitnodiging van Dr. Mancuso zelf ontvangt. Omdat het zo succesvol blijkt te zijn, wordt er vanaf 1971 een wekelijks partijtje van gemaakt. Vier jaar later verhuist het feest van een zolder op Broadway naar een echte discolocatie in Soho, die overigens wel The Loft zou blijven heten.
Lees ook:
>> Hoe David Mancuso ons disco (en house) schonk
Blaxploitationfilms
Blaxploitation is een filmgenre uit de jaren ’70 voor en door zwarten. Het genre komt oorspronkelijk van exploitatiefilms. Dit zijn films met een laag budget die succes proberen te krijgen door een niche of hype te exploiteren (in de betekenis van: zo gebruiken om er winst mee te maken). In het geval van blaxploitation, een combinatie van ‘black’ en ‘exploitatie’, slaat de exploitatie op de doelgroep, namelijk een zwart publiek. De films bevatten dan ook enkel zwarte acteurs en waren de eerste films met funk of soulmuziek als soundtrack.
Lees ook:
>> Was Blaxploitation nou oké of niet?
Jazzfusion
De muzikale elementen van jazz en rock worden samengevoegd et voila, het nieuwe genre jazzfusion is geboren. Het genre kent de hoog ontwikkelde en verfijnde stijl en de complexiteit van de jazz. Natuurlijk maken de briljante improvisaties en het feilloos samenspelen van muzikanten daar ook onderdeel van uit. Van de rockmuziek pakt het dan weer de kracht en ritmische elementen, waarbij ook gebruik wordt gemaakt van elektronische instrumenten als een elektrische gitaar en synthesizers. In dat opzicht zou het ritme van een nummer uit de jazzfusion ook een stuk simplistischer in elkaar kunnen zitten.
Wanneer we het over jazzfusion hebben, hebben we het zonder twijfel over Miles Davis, die natuurlijk gretig gebruik maakt van elke kans om zijn stijl te ontwikkelen en zich te wagen aan experimentele projecten. Hij is zo'n beetje degene die het genre draagt en veel indruk achterlaat met zijn album Bitches Brew, misschien wel het belangrijkste album uit de stroming. Samen met onder andere Chick Corea en Herbie Hancock (die later zijn eigen jazzfunk ontwikkelt) nemen zij het voortouw. Maar andersom komt het ook voor. Er is een aantal rockartiesten dat op deze manier een uitstapje maakt naar de jazz. Rockartiesten noemen hun genre dan liever niet jazzfusion, maar jazzrock. Zij experimenteren met het incorporeren van elementen uit de jazz in hun muziek. Belangrijke voorbeelden zijn Cream, Joni Mitchell, Santana, Frank Zappa en Van Morrison.
Lees ook:
>> Hoe jazz en rock nauwer samen kwamen dan ooit verwacht
Wattstax in Los Angeles
Van die gebeurtenissen waar je graag bij had willen zijn. Daarvan kennen we er genoeg, maar op stip in de Top 3 staat Wattstax, door velen gezien als het 'zwarte Woodstock'. Dit is een muziekfestival in 1972 in de wijk Watts in Los Angeles, georganiseerd door het label Stax. Artiesten als Isaac Hayes, The Staple Singers, The Bar-Kays (foto onder), Kim Weston en Rufus Thomas treden op in het Los Angeles Coliseum, destijds de thuishaven van de Los Angeles Rams en waar in 1984 de Olympische Spelen zouden worden gehouden. Ruim 110.000 voornamelijk Afro-Amerikanen betalen 1 dollar entree voor het festival van hun leven.
Ondertussen loopt Mel Stuart rond met zijn camera voor een documentaire over het festival, dat een jaar later wordt genomineerd voor een Golden Globe. In Wattstax zie je veel muziek en beelden van het festival, komen de betrokkenen aan het woord, worden straatinterviews gehouden in de beruchte wijk, waar in 1965 bij rellen 34 mensen om het leven kwamen en deze beelden worden afgewisseld met de komiek Richard Pryor, die in hardrealistische en toch ook komische bewoordingen de leefsituatie van de Afro-Amerikanen onder handen neemt.
Lees en zie ook:
>> Wattstax: het Afro-Amerikaanse Woodstock
>> Docu van de week: 'Wattstax'
North Sea Jazz wordt opgetuigd
"De eerste editie van het North Sea Jazz Festival vindt in 1976 plaats in het Haagse Nederlands Congresgebouw. De begincijfers: zes concertzalen, 300 muzikanten en zo’n 9.000 bezoekers. In dit allereerste festivaljaar traden jazzlegendes als Sarah Vaughan, Count Basie, Dizzy Gillespie en Stan Getz op. En kwam een compleet overzicht van de Nederlandse avant-garde voorbij."
