Echoes: Pink Floyds psychedelische meesterwerk dat nooit meer gespeeld zal worden

Na een aantal bandnamen en -leden versleten te hebben, slaan Syd Barrett, Roger Waters, Nick Mason en Richard Wright in 1965 de handen ineen voor The Pink Floyd Sound: een Londense band die vrijwel alleen rhythm-and-blues muziek maakt.

Barretts komen en gaan

Nadat 'Sound' en later ook 'The' uit de naam geschrapt zijn en de band succesvolle singles See Emily Play en Arnold Layne uitbrengt, is het in 1967 tijd voor debuutalbum The Piper at the Gates of Dawn. De band heeft, mede door het uitvoerig LSD-gebruik van Barrett, hun unieke sound gevonden. Het is toevalligerwijs ook deze beruchte LSD die een eind maakt aan Barretts tijd bij Pink Floyd. Zijn toestand gaat in korte tijd dusdanig achteruit dat de overige bandleden David Gilmour eind 1967 als vijfde bandlid bij de groep halen als versterking. In de lente van 1968 verlaat Barrett de band en blijft Gilmour plakken als nieuwe gitarist. Drie jaar later brengt de band Meddle uit: hun zesde studioalbum waarop de muzikale invloed van Barrett langzaamaan ingeruild wordt voor een hernieuwde, eigen sound.

Nothing, Parts 1-24

Op dit album staat onder andere Echoes: een epische, psychedelische achtbaan die menig luisteraar naar een andere dimensie vervoert. Het meestwerk beslaat met z'n 23 minuten de volledige B-kant van Meddle. Het verhaal gaat dat de mannen tijdens de opnames van dit album met vierentwintig muziekstukken zitten, zonder een idee wat ermee te doen, en dat Echoes hierdoor ontstaat. Het nummer, dat voortkomt uit het stuk dat in eerste instantie Nothing, Parts 1-24 heet, is het werk van Wright. "Dat hele pianoding aan het begin en de opbouw van akkoorden is van mij, dus ik had een groot aandeel in het schrijven ervan. Maar de credits zijn natuurlijk ook voor andere mensen. Roger heeft overduidelijk de songtekst geschreven", vertelt Wright in 2008 aan Mojo Magazine. Met die songtekst beschrijft Waters "het potentieel dat mensen hebben voor het herkennen van elkaars menselijkheid, en daarop reageren met empathie in plaats van antipathie", aldus de bassist in een interview met Rolling Stone.

Echoes is een perfect samenspel van alle bandleden, maar tegelijkertijd ook bijna een duet te noemen tussen Gilmour en Wright, zoals de gitarist zelf beaamt in een interview met Jose Maria Tarima. Wright overlijdt in 2008 aan longkanker. Als een interviewer van Rolling Stone Gilmour vraagt of hij ooit zou overwegen het nummer tijdens een soloconcert in Pompeii te spelen, antwoordt hij het volgende: "Ja, het zou prachtig zijn om Echoes hier te spelen. Maar ik zou dat niet doen zonder Rick (Wright). Er is iets specifieks dat zo individueel is aan de manier waarop Rick en ik daarin spelen, dat je niet iemand erbij kunt halen om het te leren en zo te spelen. Dat is niet waar muziek om draait." Gilmour geeft daarbij trouwens ook aan dat Echoes altijd zijn favoriete nummer was om te spelen.

Live At Pompeii

In 1971 willen de mannen een concertfilm opnemen, maar op z'n Floyds net even anders - ze hebben niks met de 'standaard' concertfilms waarin de beelden verspringen van artiest naar concertganger, waarbij de nadruk ligt op de dynamiek tussen muzikant en fan. En dus vertrekken de mannen dit jaar naar Pompeii. 1892 jaar na de uitbarsting van de Vesuvius staan de Britse rockers in het amfitheater van de verloren stad voor de opnames van Pink Floyd: Live At Pompeii. En voor wie ze spelen? Voor niemand meer dan de veraste lichamen van de ongeveer 2000 Pompeianen die te laat waren met vluchten voor de vulkanische uitbarsting. En natuurlijk de filmcrew.

De film begint met Echoes Part 1 en eindigt met Echoes Part 2. In onderstaande video's zie je beide delen achter elkaar, inclusief beelden van de verloren stad, waarbij de mysterieuze klanken van Echoes perfect dienst doen als sfeergeluid.

Echoes in de NPO Radio 2 Top 2000

Het 23 minuten durende meesterwerk stond in 2000 in de lijst der lijsten, maar verdween daarna spontaan. In 2011 kwam het nummer weer binnen op plek 1467 en het zakte daarna niet lager meer dan 324. Benieuwd naar het stijgen en dalen van andere nummers in de lijst? Check dan onze statistieken!