Achter Michael Jacksons Bad schuilt grenzeloze ambitie

Halverwege de jaren 80 kan niemand om Michael Jackson heen. De zanger brengt in 1982 Thriller uit, de plaat die bevestigt wat zijn succesalbum Off The Wall al deed vermoeden: Jackson is de grootste ster ter wereld. De verkoopcijfers van Thriller lopen in de tientallen miljoenen, Jackson wordt het gezicht van Pepsi en lanceert een enorm succesvolle tour.

Van de radar verdwenen

Terwijl de wereld wacht op een opvolger van Thriller, doet Jackson iets verrassends: hij verdwijnt. In 1985 en 1986 lijkt de zanger, die in de jaren daarvoor een publiek figuur is, plotseling van de wereld verdwenen.

In die periode doen er steeds meer verhalen over Jackson de ronde. Hij zou geprobeerd hebben om het skelet van de Elephant Man te kopen. Hij zou slapen in een speciale zuurstofkamer, die zijn leven zou verlengen. Daarnaast is er veel speculatie over het sterk veranderende uiterlijk van de zanger.

Hoewel in latere jaren steeds duidelijker is geworden hoe excentriek (en controversieel) Jacksons privébestaan is, is hij in deze tijd ook nog onverminderd actief met zijn muziek. De superster is erop gebrand om met zijn derde album met Quincy Jones de verkooprecords van Thriller te verbreken. Tijdens de opnames van Bad zou hij zelfs regelmatig “100 miljoen”, het aantal platen dat hij wilde verkopen, op een spiegel schrijven.

Jackson als songwriter

Het succes van Thriller zorgt namelijk niet alleen voor vertrouwen in zijn kwaliteiten als zanger, maar ook in zijn capaciteiten als songwriter. Voor Off The Wall schreef Jackson drie tracks, op Thriller zijn dat er vier.

Voor opvolger Bad daagt producer Quincy Jones de zanger uit om nog meer te schrijven: uiteindelijk is Jackson verantwoordelijk voor negen van de elf nummers op de plaat. "De onrust in zijn leven begon steeds verder toe te nemen", vertelt Jones in 2017 aan Rolling Stone. "Dus ik zei tegen hem dat ik het tijd vond om een eerlijk album te maken, waarop hij de nummers schreef."

“De nummers die hij schreef voor Thriller werden hits”, vertelt engineer Matt Forger, die meewerkt aan Bad, in gesprek met Time. “Michael wist dat hij op het goede spoor zat. Toen het tijd was om Bad op te nemen, was het moment daar voor hem om een veel grotere rol uit te voeren. Het was zijn tijd, hij was er klaar voor.”

In de songs die hij schrijft voor Bad maakt Jackson bij vlagen zijn frustratie over alle media-aandacht duidelijk. Vooral Leave Me Alone – en de bijbehorende videoclip – is, zoals de titel al zegt, een schreeuw om met rust gelaten te worden. In de video zingt hij vanaf roddelpagina’s in een soort benauwende kermisattractie. Muzikaal klinkt de track scherp, en rauwer dan het soulvolle, warme geluid van Thriller.

The Laboratory

Het is exemplarisch voor de nieuwe geluiden die Jackson zoekt op Bad. Een herhaling van Thriller is niet genoeg – de zanger experimenteert met moderne opnametechnieken, en laat nieuwe synthesizers, zoals de Fairlight CMI en de Synclavier PSMT, naar de studio brengen. De sound hiervan is onder andere terug te horen in de intro van Dirty Diana.

Deze experimenteerdrift is de reden dat Jackson de studio op zijn Hayvenhurst-landgoed in Californië ‘The Laboratory’ noemt. Naar verluidt zouden er zo’n 800 tapes gevuld worden tijdens de opnamesessies. Jackson neemt zoveel nummers op, dat hij zelfs even overweegt om Bad als driedubbelalbum uit te brengen.

"Michael zocht altijd naar iets nieuws", vervolgt Forger. "Hoeveel dingen konden we zelf uitvinden, of onderzoeken en ontdekken? Dat was er constant aan de gang. Daar ging het om in The Laboratory."

Eind van een tijdperk

Uiteindelijk verschijnt Bad op 31 augustus 1987. En hoewel het album niet, zoals Jackson zich voorgenomen had, honderd miljoen keer over de toonbank gaat, is de plaat wederom een enorme hit. Bad is het bestverkochte album van 1987 én 1988 en een tijdlang het op een na meest verkochte album ooit (na Thriller).

Ook zijn er, net als bij de titeltrack van Thriller, weer iconische videoclips. Titelnummer Bad krijgt een video van maar liefst achttien minuten, geregisseerd door Martin Scorsese, en met een vroege rol van Wesley Snipes als slechterik. Daarnaast is de clip van Smooth Criminal, waarin Jackson een van zijn meest onnavolgbare dansmoves laat zien, wereldberoemd.

Maar naast de successen is Bad ook om een andere reden een sleutelplaat voor Michael Jackson. Het vormt namelijk de laatste keer dat hij samenwerkt met Quincy Jones, de man die verantwoordelijk is voor de productie van Jacksons drie grootste albums.

Zonder Jones scoort Jackson nog wel hits (denk aan Black Or White of Earth Song), maar echt onaantastbaar is hij niet meer. Zo vormt Bad de laatste keer dat Michael Jackson op de toppen van zijn kunnen presteert.

'80s Achtdaagse NPO Radio 2

Van a-ha tot ZZ Top, van Doe Maar tot de Dolly Dots: NPO Radio 2 staat van vrijdag 18 tot en met vrijdag 25 februari acht dagen lang in het teken van de ‘80s Achtdaagse met alleen maar muziek uit de jaren 80.