Kirk Hammetts meest onvergetelijke Metallica-gitaarwerk

Hammett doet in april 1983 auditie voor Metallica, nadat de leden de met verslavingen worstelende Dave Mustaine hebben ontslagen. De groep is dan bezig met de opnames van debuutplaat Kill ‘em All, en laat Hammett een aantal tracks meespelen.

“Het eerste nummer dat we speelden was Seek and Destroy”, vertelt frontman James Hetfield later, “en Kirk gooide er een solo uit, en iedereen had zoiets van: het komt allemaal goed!” De leden vragen de gitarist meteen om lid te worden van Metallica.

Sindsdien is Hammett een vaste waarde in de line-up, naast James Hetfield en drummer Lars Ulrich. En hoewel Hetfield en Ulrich bekendstaan als de voornaamste songwriters van Metallica, is Hammetts input niet te onderschatten. We zetten zijn meest memorabele gitaarwerk op een rij.

Fade to Black

Een vroeg hoogtepunt uit het oeuvre van Metallica is Fade to Black, afkomstig van het tweede album Ride the Lightning uit 1984. Hoewel de financiële van de band weinig hoopgevend is, besluiten de leden om het album niet in de thuisomgeving rond San Francisco op te nemen, maar om in Kopenhagen in de studio te duiken.

Uiteindelijk brengt de groep ongeveer een half jaar in Denemarken door, en Hammett heeft het zwaar in die tijd. De gitarist worstelt met heimwee en depressie tijdens de opnames, en verwerkt die gevoelens in zijn gitaarwerk. Dat komt het duidelijkst naar voren in Fade to Black, de eerste powerballad van de band.

“Ik herinner me hoe ik depressief was, naar huis wilde”, vertelt Hammett aan Gibson TV. “Toen het tijd was om mijn solo’s op te nemen, dacht ik: ik barst van de energie, maar tegelijkertijd ben ik aan het balen.” Die frustratie leidt tot een solo die melodieus begint, en steeds intenser en sneller wordt.

In gesprek met Metal Hammer geeft Hammett aan dat de solo uit Fade to Black een van zijn favorieten is om te spelen. “Ik kan improviseren, de boel omgooien en nooit twee keer dezelfde solo spelen. Ik heb geen idee wat ik ga doen nadat ik de eerste lick heb gespeeld, en daar hou ik van. Ik ben gek op het gevoel dat ik op het scherpst van de snede speel, dat is de spanning waarvoor ik leef.”

Master of Puppets

De titeltrack van Metallica’s derde album is een van de meest legendarische songs uit het oeuvre van de band. Het acht minuten durende epos begint razendsnel, en gaat halverwege over in een harmonieus samenspel tussen gitaristen Hammett en Hetfield, om vervolgens weer naar het moordende tempo uit het begin van de track terug te keren.

De eerste solo op Master of Puppets wordt gespeeld door Hetfield, maar de tweede – tegen het eind van het nummer – is van de hand van Hammett. Tijdens de opname van die solo gaat de gitarist de fout in, maar het geluid dat ontstaat blijkt juist een schot in de roos.

“Als je naar de solo luistert, hoor je een vreemd geluid, net na het rustige gedeelte. Alsof ik ineens een waanzinnig hoge noot aansla”, vertelt Hammett aan Guitar World. “Maar wat er gebeurde: ik boog de snaar zo ver door, dat hij over de rand van de hals van m’n gitaar ging. (…) We luisterden het terug, en ik dacht: dat is briljant, dit moet erin blijven! Natuurlijk heb ik dat geluid nooit meer kunnen herproduceren, het was een enkel magisch moment.”

One

Het lang uitgesponnen epos One, afkomstig van …And Justice for All uit 1988, geeft Hammett de kans om zijn veelzijdigheid te laten zien. Hij speelt in eerste instantie een aantal subtiele licks, die uitmonden in een kalme solo.

Later in het nummer, wanneer Ulrichs drums en Hetfields beukende slaggitaar de verschrikkingen van oorlog laten horen (One is gebaseerd op de oorlogsfilm Johnny Got His Gun), gaat Hammett flink los. Het maakt de track een van de meest bekende songs van Metallica – en hun eerste bezoek aan de hitlijsten.

“Lars belde me op en zei: ‘Kan je naar de studio komen? We hebben een solo nodig op de nieuwe demo’”, vertelt Hammett over de opname van One. “Lars liet het nummer een paar keer horen, en ik probeerde wat dingen om te kijken wat James ging doen. (…) Ik zei: ‘Oké, start de opname.’ Voordat ik het wist, was ik los aan het gaan op mijn gitaarhals.”

Enter Sandman

Op hun naamloze plaat uit 1991 (beter bekend als The Black Album) verruilt Metallica afscheid van de razendsnelle trashmetal van de eerste vier albums voor een trager, logger geluid. Het levert de groep een enorme hoeveelheid mainstreamsucces op, al beweren sommige fans van het eerste uur dat de groep hun roots verraden heeft om meer geld te verdienen.

Enter Sandman, de openingstrack en eerste single van The Black Album, bevat een van de meest herkenbare intro’s aller tijden. “Ik ging zitten en dacht: dit moet de volgende Smoke on the Water worden”, vertelt Hammett over het verzinnen van het legendarische riffje. Maar het was uiteindelijk niet Deep Purple dat de grote inspiratiebron was, het was Soundgarden.

“Dit waren de begindagen van de grunge”, vervolgt Hammett, “tegen het einde van 1989. Niemand noemde het nog grunge. Maar ik vond het fantastisch, en het had redelijk wat invloed op me.” Na het luisteren van het album Louder than Love van Soundgarden besluit Hammett om een andere stemming op zijn gitaar te gebruiken. Na een beetje experimenteren is een onvergetelijke riff geboren.

The Unforgiven

Met The Unforgiven gooit Metallica het recept van hun powerballads om. Waar ze voorheen vanuit rustige coupletten opbouwden naar een heftig refrein, gebeurt hier het tegenovergestelde: de coupletten zijn ruig en maken vervolgens plaats voor een teder refrein, met flamenco-achtig akoestisch gitaarwerk. Uiteindelijk mondt de song, ook afkomstig van The Black Album, wederom uit in een door Hammett gespeelde solo.

In 2021 vertelt Hammett aan Total Guitar hoe het maken van The Unforgiven hem een totaal andere blik op het opnameproces heeft gegeven. Zijn eerste pogingen om een solo op te nemen voor de track komen niet uit de verf, waarna producer Bob Rock hem beschuldigt zich niet goed te hebben voorbereid op de sessie. “Ik wist niet wat hij bedoelde: ik kwam met allemaal ideeën naar de studio, maar die werkten gewoon niet! Ik moest ze allemaal weggooien.”

En dus moet Hammett noodgedwongen improviseren tijdens de opnames. “Die solo was rauwe emotie”, vertelt hij over het eindresultaat. “Ik had geen idee wat ik moest doen, het kwam allemaal binnen terwijl ik aan het spelen was – pure improvisatie. Achteraf was ik er ontzettend gelukkig mee, en enorm geïnspireerd.”

Waar Hammett voorheen ongeveer tachtig procent van zijn partijen volledig voorbereidde, en de resterende twintig procent improviseerde, besloot hij het na The Unforgiven om te draaien. “Sindsdien improviseer ik zo’n tachtig procent, dat maakt het spannender, spontaner en eerlijker.”

The Shortest Straw

We sluiten af met een relatief obscure track, afkomstig van …And Justice for All, waarop Hammett zijn duizelingwekkende snelheid laat horen. The Shortest Straw opent met een zware riff en mondt uit in een van de meest intense solo’s uit het oeuvre van de band.

Metallica in de NPO Radio 2 Top 2000

In 2020 is Metallica elf keer terug te vinden in de NPO Radio 2 Top 2000. De hoogste notering is voor Nothing Else Matters. Het nummer, waarin Kirk Hammett niet te horen is, staat op plek 17 in de lijst.