Het tijdloze protest van Killing In The Name van Rage Against The Machine

"Fuck you, I won’t do what you tell me!" Nooit tevoren klonk een protestsong zo fel. Die ene zin wordt in de finale van het epische rocknummer zo vurig gezongen door Rage Against The Machine-frontman Zack de la Rocha dat het niemand ongemoeid laat. Anders dan dat baldadig klinkende zinnetje doet vermoeden, roept de band niet op tot publieke ongehoorzaamheid. Het is, wanneer de track in 1992 verschijnt, een aanklacht tegen politiegeweld tegen (met name) minderheden in de VS. Helaas is dat onderwerp dertig jaar later nog altijd actueel.

Gevoed door hiphop en punk

De mannen van Rage Against The Machine zien in hun jeugd dat de zwarte bevolking van de VS keer op keer aan het kortste eind trekt. Er is grote inkomensongelijkheid en in de grote metropolen ontstaan getto's. Hoewel de armoede groot is, zijn die wijken een broedplek voor een nieuw muziekgenre: hiphop. Halverwege de jaren '80 voegen hiphopcombo’s als Run-D.M.C. en Beastie Boys gierende gitaren toe aan hun rapsongs. Samen met politiek geëngageerde punkrockbands als Black Flag, Dead Kennedys en Bad Religion vormen deze rapnummers de rijke muzikale voedingsbodem waaruit Rage Against The Machine in de jaren 90 zal putten.

Inspirerende gitaarles

"Some of those that work forces are the same that burn crosses", verwijt Zack de la Rocha corrupte politieagenten in het meeslepende Killing In The Name, dat de groep op 23 oktober 1991 voor het eerst live ten gehore brengt voor een weinig geïnteresseerd publiek. Het nummer is dan nog instrumentaal. De iconische gitaarriff ontstaat bij louter toeval, wanneer Tom Morello gitaarles geeft aan een van zijn studenten en laat zien hoe je op een gitaar met een andere stemming speelt. Dat bleek een inspirerende gitaarles. In elk geval voor Morello, want hij pakt meteen zijn cassetterecorder erbij om het ideetje op te nemen. Daarna vervolgt hij zijn les en is hij een rockklassieker rijker. Samen met de band werkt Morello het uit en De la Rocha schrijft de voor die tijd provocerende songtekst, die hij in 1992 vol passie op plaat vastlegt.

Rellen in Los Angeles

Killing In The Name verschijnt uiteindelijk pas in november 1992, als eerste single van het titelloze debuutalbum van Rage Against The Machine. Er gaat een roerig jaar aan vooraf. Bill Clinton heeft nog maar net het stokje overgenomen van George Bush wanneer het op 29 april 1992 volledig misgaat in Los Angeles. Er breken grootscheepse rellen uit in de straten van de miljoenenstad wanneer drie van de vier politieagenten die Rodney King een jaar eerder hebben mishandeld worden vrijgesproken van alle aanklachten. Slechts één ervan wordt schuldig bevonden aan excessief geweld. Tijdens de rellen in Los Angeles komen in totaal 64 mensen om het leven. Al die slachtoffers zijn burgers.

In de ban

Rage Against The Machine weet de tijdsgeest pijnlijk goed te vangen in Killing In The Name, maar vanwege de expliciete songtekst is er geen radiostation in de VS die het aandurft om het nummer te draaien en ook bij MTV gaat het in de ban. Bovendien liggen zowel de boodschap van het nummer als de agressie waarmee het gezongen wordt op dat moment erg gevoelig. De groep gooit extra olie op het vuur door tijdens een optreden op het Woodstock Festival in 1999 de Amerikaanse vlag te verbranden tijdens Killing In The Name. Het festival mondt uit in rellen en Morello noemt het jaren na dato 'het dieptepunt van de nu-metal'.

George Floyd

Killing In The Name wordt wederom actueel na de tragische dood van George Floyd. De nieuwsredacties draaien overuren in 2020, want alsof het coronavirus en de aanstaande Amerikaanse presidentsverkiezingen nog niet voor genoeg stof tot nadenken zorgen, lopen de gemoederen in de VS hoog op na het buitensporige politiegeweld waarbij George Floyd overlijdt. Bij de natiewijde protesten die daarna uitbreken, is er één slogan die continu in het oog springt: Black Lives Matter. De BLM-beweging is al zeven jaar actief wanneer George Floyd om het leven komt en is sterk gemodelleerd naar de geweldloze Burgerrechtenbeweging van de jaren '60.

Tijdens die protesten wordt Rage Against The Machine, en hun vlammende protestsong uit 1992, een trending topic. De kracht van het nummer, in combinatie met de tekst van Zach de la Rocha, zorgt ervoor dat Killing In The Name ook dertig jaar na Rodney King weer de soundtrack van een protestbeweging wordt.

Aardbeving

In de VS was Killing In The Name misschien te heftig voor radio- en tv-zenders, maar in Nederland wordt het nummer in 1993 wél een hit. Het levert Rage Against The Machine in 1994 een optreden op Pinkpop op. Tijdens die nu welbekende uitvoering van Killing In The Name neemt het KNMI een kleine aardbeving waar in Landgraaf.

Killing In The Name in de NPO Radio 2 Top 2000

Het protestnummer van Rage Against The Machine is een vaste waarde in de bovenste regionen van de NPO Radio 2 Top 2000. In 2021 staat het nummer op plek 48 in de lijst.

NPO Radio 2 Top 90's