Op wie baseerde Paul McCartney zijn Beatles-hit Eleanor Rigby?

Eleanor Rigby is een track die symbolisch is voor de wijze waarop The Beatles halverwege de jaren 60 beginnen te experimenteren. Het viertal uit Liverpool beweegt zich steeds verder af van de liefdesliedjes uit hun vroege periode, met het uiterst vernieuwende album Revolver uit 1966 als gevolg.

De band is gestopt met optreden, en hoeft tijdens de opnames van nieuw materiaal geen rekening meer te houden met de vraag of nummers wel live uit te voeren zijn. Op Eleanor Rigby laat McCartney zich dan ook uitsluitend door strijkers begeleiden. We horen vier violen, twee altviolen en twee cello’s, en voor de rest alleen maar de zang van McCartney.

Oude vrouwtjes in Liverpool

Tijdens het schrijven van het nummer denkt McCartney terug de jaren 50 in Liverpool, waar hij als tiener klusjes deed voor eenzame, oudere buurtbewoners in de ‘Bob-a-job’ (vrij vertaald: heitje voor een karweitje) week van de plaatselijke scouting. “Ik kende veel oude vrouwtjes”, schrijft de Beatle in zijn vorig jaar verschenen boek The Lyrics – 1956 to Present.

“Ik wilde die vrouwen samenvatten in een nummer”, vervolgt McCartney. “Eleanor Rigby is gebaseerd op een oude dame waar ik goed mee op kon schieten. Ik weet niet wanneer we elkaar voor het eerst ontmoetten, maar ik kwam vaak bij haar over de vloer.” De muzikant hielp haar met opruimen, deed boodschappen en kletste met de oude dame. “Dus ik ging op bezoek, en het horen van haar verhalen verrijkte mijn ziel en was van invloed op de nummers die ik later zou schrijven.”

Daarnaast verwijst McCartney in het eerste couplet van Eleanor Rigby naar zijn moeder. De zin “Wearing the face that she keeps in a jar by the door” slaat op de gezichtscrème van Nivea die zijn moeder gebruikte. “Dat was het favoriete merk van mijn moeder, en ik ben er tot op de dag van vandaag gek op”, schrijft McCartney.

Op zoek naar een naam

Wanneer McCartney halverwege de sixties bezig is met Eleanor Rigby, de ode aan de oude dame uit zijn jeugd, heeft hij moeite met een essentieel onderdeel: de naam van het hoofdpersonage. Oorspronkelijk heeft de song de titel Miss Daisy Hawkins, maar de songwriter is niet helemaal tevreden over die naam.

De inspiratie voor de voornaam Eleanor komt uiteindelijk van de actrice Eleanor Bron. Zij speelt een rol in Help!, de tweede speelfilm van The Beatles. Na de opnames heeft ze nog een kortstondige relatie met John Lennon, schrijft McCartney.

Bekijk hieronder een van de scènes van Eleanor Bron in Help!.

Het vinden van de achternaam Rigby omschrijft McCartney als een ‘happy accident’. Tijdens een bezoek aan Bristol, waar zijn toenmalige vriendin Jane Asher in een toneelstuk speelt, ziet de zanger het bord van een winkel, waarop staat: Rigby and Evens Ltd Wine and Spirit Shippers. “Ik zag het en dacht: dat is het!”

Voor de naam van het andere personage in Eleanor Rigby, de priester McKenzie, heeft de Beatle aanvankelijk een simpeler idee. In de eerste versie heet hij Father McCartney. “Maar daar voelde ik me ongemakkelijk bij, omdat het voelde alsof ik over mijn vader – Father McCartney – aan het schrijven was”, vervolgt hij. “Dus ik haalde een telefoonboek tevoorschijn en ging van McCartney naar McKenzie.”

Eleanor Rigby vertelt het verhaal van een eenzame vrouw die overlijdt, en de priester die haar begraaft na een uitvaart waar niemand komt opdagen. Wanneer Paul McCartney en John Lennon elkaar net leren kennen in Liverpool, wandelen ze geregeld over de begraafplaats van St. Peter’s Church.

Op die begraafplaats ligt zowel een Eleanor Rigby als een McKenzie begraven. “John en ik hebben zeker over die begraafplaats gelopen, eindeloos pratend over onze toekomst”, schrijft McCartney. “Ik kan me niet herinneren dat ik die grafsteen heb gezien, maar misschien heb ik hem onbewust opgepikt.”

De Albumshow viert de verjaardag van Paul McCartney

Sir Paul McCartney wordt zaterdag 18 juni 80 jaar. De Albumshow viert deze mijlpaal aanstaande zondag met een uur lang uitsluitend tracks van Beatles-, Wings- en solo-albums. En jij mag mede bepalen welke tracks er gedraaid worden! Luister zondag vanaf 21:00 naar De Albumshow!

Eleanor Rigby in de NPO Radio 2 Top 2000

Eleanor Rigby is een van de 31 noteringen van The Beatles in de NPO Radio 2 Top 2000. In 2021 staat het nummer op plek 429 in de lijst.