Kees Verhoeven over datagebruik overheid: 'Dan hebben we geen democratische rechtsstaat meer'

Is digitale technologie een verlengstuk geworden van de overheid in zijn wantrouwen richting de burger? Kees Verhoeven (ex-Kamerlid namens D66) denkt van wel: overheden willen van alles voorkomen, van fraude en terreur tot verspreiding van het coronavirus, maar de rechtsstaat gaat kapot: "Ik heb jarenlang techbedrijven als grootste vijand van privacy en burgerrechten gezien, totdat ik doorkreeg dat overheid steeds meer mensen digitaal ging controleren."

Dat zegt hij in de nieuwe aflevering van Op Z'n Kop! met Rick van Velthuysen en Marianne Zwagerman, waar hij als een van de weinige D66'ers is aangeschoven. Zwagerman: "Wij clashten wel regelmatig op Twitter en op congressen en zo, maar wel op een prettige manier. Jij bent denk ik de enige D66'er waarvan ik denk jij woont nog wel op dezelfde planeet als ik."

'De oplossing is erger dan de kwaal'

Momenteel schrijft Verhoeven een boek getiteld De Democratie Crasht. Over hoe de overheid data gebruikt om burgers te controleren en wat dat betekent voor onze rechtstaat. Die controledrift zou zijn oorsprong hebben de aanslag op 11 september 2001 en het voorkomen van terreurdreiging. "De oplossing is erger dan de kwaal. Wat overheden vergeten is dat het niet alleen gaat om acute dreiging maar ook om basale mensenrechten. Ik vrees dat als we niet goed blijven nadenken over mensenrechten, dan hebben we geen democratische rechtsstaat meer."

Toch gelooft hij ook weer niet dat de overheid dit 'expres' doet om burgers te pesten, maar wat is dan de oplossing? Er moet een Minister van Digitale Zaken komen. Die zich op de hoofdvraag gaat concentreren over hoe we om moeten gaan met data en wat dat betekent voor onze grondrechten. "Er zijn wel ministeries die zich ermee bezig houden maar het is nu teveel verbrokkeld, een te specialistisch vraagstuk geworden. De politiek moet hier ook meer aan doen, en mijn partij voorop."

Luister hieronder naar een nieuwe aflevering van Op z'n Kop:

NPO Luister

Wil jij ook eens een paar goede podcasts uitproberen? Het hele aanbod van de publieke omroep vind je in NPO Luister. Daar vind je een handig overzicht van populaire series en series die je zelf kunt kiezen aan de hand van slimme categorieën. Download de app voor je Iphoneof Android telefoon.