Bestaan er naast de aarde planeten die nog leefbaarder zijn?

Een neveneffect van wetenschappelijk onderzoek is dat de kennis die het oplevert soms leidt tot deuken in het ego van de mensheid. Onze voorouders waanden zich nog het middelpunt van het heelal. Maar helaas. Eerst bleek de zon niet om de aarde te draaien, maar andersom. En de zon is niet het centrum van alles maar bevindt zich, in de woorden van science fiction-auteur Doublas Adams, "aan de weinig gewilde kant van de Westelijke Spiraalarm van de Melkweg".

De aarde mag dan de enig bekende plek zijn waar leven is ontstaan. Dat bewijst niet dat onze planeet hiervoor een ideale plek is. Wetenschappers kunnen zonder veel moeite omstandigheden bedenken die veel gunstiger zijn voor het ontstaan en bloeien van leven. Denk aan een planeet die draait rond een ster die veel ouder kan worden dan de zon. Leven krijgt dan veel meer tijd – en dus kans – om te ontwikkelen. Ook grotere planeten met hogere temperaturen zijn leefbaarder dan de aarde.

Astrobiologen noemen dit superbewoonbare planeten. Al betekent dit niet dat deze hemellichamen per definitie bewoond zijn. Een superbewoonbare planeet kan onbewoond zijn en een minder ideale planeet toch bewoond. Bent u daar nog?

Beluister aflevering 199 van Zimmerman in Space hieronder:

Zoeken naar betere aardes

Het idee van de superbewoonbare planeet onderstreept dat we bij het zoeken naar buitenaards leven moeten waken voor aardechauvinisme. We moeten niet alleen naar ‘tweede aardes’ zoeken. En dat gebeurt ook al. Zo publiceerde Dirk Schulze-Makuch van de Technische Universiteit in Berlijn en Washington State University in 2020 een lijst met potentiële superbewoonbare planeten. Deze staan relatief ver weg maar in de nabije toekomst is onderzoek misschien mogelijk dankzij nieuwe telescopen.

Nog opvallender is een artikel dat Schulze-Makuch een jaar later publiceerde. Hierin denkt hij na over leven op solitaire planeten. Deze ‘weesplaneten’ draaien niet om een ster, zoals de aarde, maar zwerven door de ruimte tussen de sterren. Ze kwamen al aan bod in de 185ste editie van Zimmerman in Space. Solitaire planeten zijn zeker niet superbewoonbaar, maar is leven er in theorie mogelijk?

Onwaarschijnlijke plekken voor leven

Sommige zwervende planeten, de ‘steppenwolven’, hebben een ijskap met daaronder een oceaan. Dit water is vloeibaar door de warmte uit de planeetkern. Grootste uitdaging voor leven op zo’n planeet is het vinden van een energiebron. Ze ontvangen immers nauwelijks licht van een naburige ster. Volgens Schulze-Makuch zijn er diverse strategieën waarmee eencellig leven toch aan energie zou kunnen komen. Zoals aan energie uit chemische reacties of warmwaterbronnen.

In theorie kan het dus, schrijft Schulze-Makuch. En solitaire planeten zouden zo een route kunnen zijn waarmee leven zich verspreid over het heelal, speculeert hij verder. Daarmee grijpt Schulze-Makuch terug naar een oud idee: panspermie. Dit is het idee dat leven, of de bouwstenen ervoor, uit de ruimte kwamen. De antieke Griekse filosoof Anaxagoras schreef hier al over.

Dat is allemaal wel heel erg speculatief, geeft zelfs Schulze-Makuch toe. Over solitaire planeten is bovendien nog maar weinig bekend. Zelfs de schattingen van hun aantallen lopen enorm uiteen. Maar ergens is het een mooi scenario. De ultieme deuk in het menselijke ego. Het aardse leven, niet eens aards.

NPO Luister

Wil jij ook eens een paar goede podcasts uitproberen? Het hele aanbod van de publieke omroep vind je in NPO Luister. Daar vind je een handig overzicht van populaire series en series die je zelf kunt kiezen aan de hand van slimme categorieën. Download de app voor je Iphoneof Android telefoon.