Wat is een algoritme en hoe kun je eraan ontsnappen?

Veel mensen denken zelf te kiezen wat ze te zien krijgen op sociale media als Facebook en YouTube, maar dit is onjuist. Zogeheten algoritmes schotelen mensen video’s en artikelen voor die speciaal zijn samengesteld op hun wensen en behoeften.

Wat is een algoritme?

Wout belt met techjournalist Bram van Dijk die precies kan uitleggen hoe een algoritme precies werkt: "Het is een computersysteem, geschreven door mensen, dat snel berekeningen kan maken. Hoe meer informatie je het algoritme geeft, hoe beter hij voor jou video’s kan voorschotelen." Stel je bent geïnteresseerd in sport en je kijkt vaak video’s over tennis of voetball, dan zal het algoritme je steeds vaker dit soort video’s aanbieden.

Maar algoritmes doen nog meer dan dat: "Ze zijn zo goed geworden in het hoofd van de mens te kruipen, waardoor de voorstellen veel verder gaan. Je krijgt dingen voorgesteld waarvan je nog niet eens wist dat je het wilde zien." Op deze manier biedt sociale media jou steeds nieuwe content, waardoor je zo lang mogelijk op de pagina blijft kijken. "Elke minuut dat ik op YouTube kijk, kijk ik niet op Facebook, en daardoor kan YouTube mij advertenties geven", aldus Bram. Hoe meer tijd een gebruiker besteedt op een platform, hoe meer advertentie-inkomsten het bedrijf binnen kan halen.

Ontsnappen aan het algoritme

Volgens Van Dijk zijn er manieren om aan een algoritme te ontkomen, maar zijn die niet waterdicht. Hij vertelt: "Iedereen heeft zijn eigen soort wereld op YouTube, Facebook, Google, noem het maar op. Incognito browsen helpt een beetje. De geschiedenis die je daar opbouwt, wordt dan niet gelijk gelinkt aan je account. Google en Facebook hebben instellingen als 'Volg mij niet' en 'Baseer niks op mijn zoekgeschiedenis', die kun je aan en uit zetten. Toch blijft het de vraag of dit daadwerkelijk gebeurt, of dat ze alsnog jouw gegevens gebruiken."

Waarom worden algoritmes niet afgekapt om zo complottheorieën te voorkomen? Bram geeft het antwoord:

Van algoritme tot complottheorie

In het item van Zondag Met Lubach waar Wouter en Bram over spreken, gaat Arjen verder in op algoritmes die ervoor zorgen dat mensen in een 'online fabeltjesfuik' terechtkomen. Hij legt uit hoe mensen in complottheorieën gaan geloven door algoritmes en hoe sommigen uiteindelijk zelfs de straat op gaan om te protesteren.

Wout2Day

Je hoort Wout2Day iedere werkdag tussen 18:00 en 20:00 uur op NPO Radio 2.

Foto omslag: ANP