Staking in Hollywood: 'Aan beide kanten klinkt oorlogstaal'

Zeg je Hollywood-acteurs, dan denk je waarschijnlijk aan namen als Meryl Streep, Brad Pitt en Tom Cruise. Het is geen geheim dat deze acteurs een aardig salaris ontvangen voor hun acteerkunsten. Weinig reden tot staking, zou je denken. Maar de meerderheid van de acteurs komt niet in de buurt van de miljoenen die de grote sterren verdienen en hebben soms zelfs moeite de eindjes aan elkaar te knopen. "En dat is eigenlijk van de drie grote grieven van deze staking, dat de verdeling niet eerlijk zou zijn", vertelt Robbert Blokland.

Opkomst van streamingsdiensten en AI

Dat probleem ligt volgens de filmjournalist vooral bij de streamingsdiensten. "Er komt heel veel geld binnen bij acteurs: eerst van de bioscoop, dan een klein stukje van tv, van de video- en dvd-verkoop. Maar die zijn allemaal teruggelopen de afgelopen jaren en daar zijn streamingsdiensten voor in de plaats gekomen. Die hebben eigenlijk geen advertentie-inkomsten en daar zijn geen afspraken gemaakt over: hoe gaan die acteurs en die schrijvers nou beloond worden voor het vertonen op die streamingsdiensten?"

Maar het uitblijven van eerlijke compensatie is niet de enige reden om over te gaan op staken. Er zijn ook zorgen rondom de opkomst van artificiële intelligentie (AI). "Acteurs en ook schrijvers zijn heel bang dat zij in meer of mindere mate vervangen gaan worden door AI. Dan gaat het ook weer om de bijrol-acteurs. Een Tom Cruise kun je niet vervangen. Maar een acteur op de achtergrond die maar twee zinnen tekst heeft, kun je in principe in de toekomst door een computer laten tekenen. En dat scheelt heel veel werk voor die acteurs."

Oneerlijke verdeling

De staking draait dus vooral om acteurs die bijrollen of gastrollen vertolken. Toch sluiten ook beroemde acteurs zich bij hen aan. "In principe doet iedereen mee. In Amerika is het zo: als je niet bij de vakbond bent aangesloten, dan mag je niet werken als acteur", vertelt Blokland. Alle leden van vakbond Sag-Aftra hebben dan ook het werk neergelegd, "omdat ze solidair zijn met de mindere goden en ook snappen dat het nodig is. Anders heb je in de toekomst geen acteurs meer, alleen maar de A-sterren en daar kun je geen film mee maken."

De uitkomst van de staking is nog onzeker. Streamingsdiensten en studiobazen zijn niet blij met de voorstellen die op tafel liggen, terwijl acteurs heel welwillend zijn om te staken, legt Blokland uit. "In 1980 verdiende de grote baas van Disney ongeveer 30 keer het salaris van een normale modale acteur. Inmiddels verdient die man ongeveer 400 keer het salaris van een modale acteur. Studiobazen zijn alleen maar rijker en rijker geworden, onder meer door al die nieuwe inkomstenbronnen. En dat komt nu tot uiting en iedereen is echt heel boos", vertelt de filmrecensent. "Het zou kunnen dat op een gegeven moment iemand gaat inbinden, maar vooralsnog is iedereen op ramkoers en klinkt vooral aan beide kanten oorlogstaal."

Meer weten over de stakingen, de klachten vanuit de vakbond en de situatie in Nederland? Luister dan hieronder het gesprek terug:

Wout2Day

Je hoort Wout2Day elke werkdag van 18:00 tot 20:00 uur op NPO Radio 2 met op vrijdagavond Vinyl Friday, waarin hij alle 'plaatjes' van vinyl draait. Om je weekend lekker mee te beginnen!