'Ladies and gentlemen, rock and roll': de eerste stappen van MTV

"Ladies and gentlemen, rock and roll." Dat zijn de eerste woorden die op 1 augustus 1981, net iets na middernacht, gesproken worden op MTV, het eerste televisiekanaal ter wereld dat geheel gewijd is aan popmuziek. Indertijd zien niet heel veel mensen die eerste uitzending, maar de beelden van die eerste minuut, een collage met beelden van de maanlading in 1969 en de lancering van spaceshuttle Columbia in 1981, zijn nog vaak herhaald. Het beroemde citaat van Neil Armstrong, "One small step for man, one giant leap for mankind", mag niet gebruikt worden.

Eerste videoclip

De eerste videoclip op MTV is het wat ironisch bedoelde Video Killed The Radio Star van The Buggles. De band schrijft het al in 1977, maar het is Buggles-lid Bruce Woolley die het als eerste opneemt voor een soloproject. De versie van The Buggles wordt in 1979 een wereldhit en de videoclip bereikt een iconische status wanneer MTV er in 1981 mee start. Zanger Trevor Horn is later als producer verantwoordelijk voor MTV-hits van bands als Frankie Goes To Hollywood, Yes en Seal.

Koningin van MTV

De carrières van een aantal artiesten hadden er ongetwijfeld anders uitgezien als MTV er niet was geweest. Vooral Britse artiesten profiteren van airplay op MTV, simpelweg omdat daar meer beeldmateriaal van beschikbaar is. Zo is er in de eerste paar dagen bijna elk uur een videoclip van Rod Stewart te zien op MTV. De meest gedraaide Amerikaanse act op MTV is in 1981 nog REO Speedwagon, al wordt Madonna al gauw de koningin van het nieuwe medium. Beroemd is haar uitvoering van Like A Virgin tijdens de eerste MTV Awards in 1984.

Hiphop hooray!

Tegenwoordig is er relatief weinig muziek te zien op MTV, maar in de jaren 80 en 90 zit MTV bovenop de muzikale trends. Zo brengt de muziekzender in 1988 het dan opkomende hiphopgenre naar de voorgrond met het programma Yo! MTV Raps. In de eerste uitzending zien we onder andere DJ Jazzy Jeff & The Fresh Prince, Run-D.M.C., Public Enemy, Kool Moe Dee, Heavy D & The Boyz, Biz Markie en 2 Live Crew.

In heel Europa

Exact zes jaar na de Amerikaanse lancering wordt MTV ook in Europa geïntroduceerd. Money For Nothing van Dire Straits is de eerste videoclip die aan deze kant van de grote plas vertoond wordt (Sting zingt: "I want my MTV"). Aanvankelijk zien kijkers nog vooral videoclips, maar later wordt het Amerikaanse voorbeeld gevolgd met een volwaardige programmering. In Nederland zien we veel programma's uit Groot-Brittannië, waaronder The Zig & Zag Show, HitList UK, Total Request, The Lick en Most Wanted met Ray Cokes.

Getekend voor het leven

Gaandeweg verschuift de focus van videoclips naar eigen content. De eerste tekenen daarvan worden in 1991 al zichtbaar, wanneer MTV het animatieprogramma Liquid Television uitzendt. Hierin zien we voor het eerst de mangacartoon Æon Flux en het tekenfilmduo Beavis and Butthead. De grofgebekte karakters van Mike Judge zijn een enorm succes en al gauw volgen er meerdere eigenzinnige animatieseries, waaronder Daria, Celebrity Deathmatch, Happy Tree Friends en de superheldenserie Oddities (met stripfiguren als The Maxx en The Head).

Reallifesoaps

In de eerste jaren van het nieuwe millennium probeert MTV het succes van Beavis and Butthead te herhalen met nieuwe tekenfilms en humoristische programma's als Jackass, The Tom Green Show en The Andy Dick Show. Uiteindelijk krijgen dat soort programma's een plek op Comedy Central, een zusterkanaal van MTV. De zendermanagers stuiten op goud wanneer reallifesoap The Osbournes enorm populair blijkt. Vijftien jaar later zijn shows als Teen Mom, 16 & Pregnant en Geordie Shore elke dag te zien op MTV.