Kijk terug: lijsttrekkers VVD, GL-PvdA, BBB, CDA, PvdD, SP en D66 bij Jan-Willem Start Op!

PvdA-GroenLinks-lijsttrekker Frans Timmermans

Gratis kinderopvang?

Een onderwerp dat de PvdA-GroenLinks lijsttrekker erg belangrijk vindt, is gratis kinderopvang. "Waarom behandelen we kinderopvang niet als een publieke dienst, net als basisonderwijs?", stelt Frans Timmermans. Hij wil voor iedereen gratis kinderopvang en dat zal zo'n 2,5 miljard meer gaan kosten. Waar hij dat van gaat betalen? "Dat gaan we halen bij de meest vermogende Nederlanders. En dat gaan we halen van de grootste bedrijven, die heel veel winst maken, door daar iets meer een bijdrage aan te vragen." Ook de erfbelasting, die de PvdA-GroenLinks, wil verhogen werd besproken. En later gefactcheckt door Pointer. Bekijk hieronder het hele gesprek:

VVD-lijstrekker Dilan Yeşilgöz

Miljarden bezuinigen op onderwijs?

Toen Dilan Yeşilgöz langskwam, greep luisteraar Christine meteen haar kans en ondervroeg haar kritisch. "Ik hoorde Rob Jetten gisteravond in het RTL-debat zeggen dat jullie een miljard gaan bezuinigen op het onderwijs. En ik vroeg me af wat daarvan waar was? Het kan toch niet kloppen dat jullie een miljard gaan bezuinigen op onderwijs?", vroeg Christine. "Wij maken andere keuzes binnen het onderwijs", legt Yeşilgöz vervolgens uit. "Wij vinden bijvoorbeeld dat minder internationale studenten naar Nederland moeten komen. En dan zie je dat dat 800 miljoen scheelt." Bekijk hieronder het hele antwoord:

'Meer werken gaat meer lonen'

Een onderwerp dat de VVD-lijsttrekker zelf graag wil bespreken is bestaanszekerheid. Yeşilgöz wil zich hard maken voor gewone mensen die een bijdrage aan de samenleving leveren en bang zijn dat ze hun rekening niet meer kunnen betalen. "Wij gaan ervoor zorgen dat meer werken meer loont. Dat bijvoorbeeld de belasting op inkomen omlaag gaat en dat de arbeidskorting omhoog gaat. Dat zijn hele feitelijke stappen die we zetten om ervoor te zorgen dat je ook meer geld overhoudt", legt Yeşilgöz uit.

Jan-Willem merkt op dat mensen met een uitkering er dan niet op vooruit gaan. Waarop Yeşilgöz benadrukt dat het kabinet de afgelopen jaren heel veel heeft geïnvesteerd in mensen die onder de armoedegrens leven. "Maar op het moment dat je die middengroepen vergeet, mensen die ongelofelijk in de knel zitten maar geen toeslagen kunnen krijgen, de motor van onze samenleving die dit land ook draaiende houden. Dan maak je denk ik als politiek echt een grote fout", vertelt ze.

BBB-lijsttrekker Caroline van der Plas

Investeren in vertrouwen en de zorg

Een belangrijk speerpunt voor de BBB is het vertrouwen in de politiek vergroten. "Als de mensen thuis er geen vertrouwen in hebben, je hebt de burger wel nodig", legt ze uit. "Je moet een beleid maken dat uitgaat van vertrouwen in plaats van wantrouwen." Ook investeren in de zorg vindt Caroline heel belangrijk. "In de zorg zijn personeelstekorten, GGZ-wachtlijsten lopen op, ouderen kunnen niet terecht in het verpleegtehuis. Daar moet je gewoon in investeren. Ik vind het echt onacceptabel dat wij willen accepteren dat ouderen eenzaam thuis zitten, of niet door de thuiszorg verzorgd kunnen worden. Zo zijn er zoveel voorbeelden, dat mogen we gewoon niet accepteren."

Staatsschuld ophogen

Caroline's plannen voor de zorg roepen vragen op bij luisteraar David: "Ik hoor heel veel plannen voor de zorg, maar hoe het betaalbaar moet blijven vind ik nog even de vraag", zo appt hij. Hoe Caroline van der Plas haar plannen voor de zorg gaat financieren? "Als wij menselijk met mensen om willen blijven omgaan, met onze ouderen en de zieken. Dan moet je inderdaad investeren. En als het nodig is dan zou je de staatsschuld iets kunnen laten oplopen, wij zitten nog ver onder de Europese norm. Maar de menselijke maat staat bij ons bovenaan", legt Caroline uit. Hoe ze ervoor gaat zorgen dat toekomstige generaties dan niet te rekening betalen? Bekijk hieronder het hele fragment:

CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal

'Risico op verdere verbrokkeling'

Een belangrijke peiler van het CDA is het gezin. "Als ik naar de samenleving kijk dan zie ik het risico op verdere verbrokkeling, dat we steeds meer met onszelf bezig zijn", vertelt Bontenbal. Dat vindt de lijsttrekker een onbarmhartige opdracht. Volgens hem wordt een mens pas echt een mens in een gemeenschap. "Gezinnen zijn de plek waar normen en waarden overgedragen worden, daar leren mensen 'sorry' zeggen, leren ze 'dankjewel' zeggen", legt hij uit. Er wordt deze verkiezingen veel gesproken over bestaanszekerheid en bij die term denkt de CDA-leider vooral aan gezinnen, ook wel: huishoudens met kinderen. "Er staat nu heel veel druk om gezinnen, ook financieel. Je hebt bijna altijd twee partners nodig die allebei fulltime werken, daardoor is er minder aandacht voor kinderen."

'Drinken best wel wat frisdrank'

Daarnaast is het CDA ook voor een suikertaks. "We investeren heel veel geld in het oplossen van ziektes, maar je zou het ook moeten willen voorkomen", legt Bontenbal uit. Het CDA wil veel meer aandacht voor preventie. Ze willen daarmee de doelgroep beschermen die al met obesitas op school komen. "Heel veel kinderen drinken natuurlijk best wel wat frisdrank. En de frisdrankproducenten zelf zeggen: zo'n suikertaks zou niet zo'n slecht idee zijn, want dan moeten we er allemaal aan voldoen."

D66-lijsttrekker Rob Jetten

Niet bezuinigen op onderwijs

"Het onderwijs verdient eigenlijk veel meer aandacht in deze campagne", stelt Rob Jetten. "Als we echt willen investeren in die toekomst, dan moeten we ook mensen in Nederland goed opleiden. De VVD wil daar 1,3 miljard op bezuinigen, dat lijkt me echt desastreus. Wij willen er juist de komende jaren extra in investeren." Hoe de D66-lijsttrekker het lerarentekort dan wil aanpakken? Bekijk het fragment hieronder:

'Zorgen dat werken meer gaat lonen'

Daarnaast wil de D66-lijsttrekker ook de minimumlonen verhogen. "We gaan vooral zorgen dat werken meer gaat lonen en mensen die meer dan drie dagen per week meer korting geven op de inkomstenbelasting. Zodat je veel geld overhoudt in de portemonnee", legt hij uit. Dat zal volgens hem ook een bijdrage leveren aan het personeelstekort.

SP-lijsttrekker Lilian Marijnissen

'Bang dat andere partijen na formatie op zorg bezuinigen'

Lilian Marijnissen vindt dat er tijdens de campagnes veel te weinig gesproken wordt over de zorg en dat baart haar zorgen. "Uit elk kiezersonderzoek blijkt dat mensen zorg ontzettend belangrijk vinden en dat snap ik ook", vertelt ze. "Wij maken ons heel veel zorgen dat partijen daar nu stil over zijn en straks na de verkiezingen gaan bezuinigen op de zorg. Wij willen dat echt voorkomen."

Duurder leven bij hoger minimumloon?

SP is er ook voor om het minimumloon te verhogen. En daar had luisteraar Ronald een vraag over: "Bent u niet bang als het minimumloon omhoog gaat, dat het leven dan ook duurder wordt? Omdat bedrijven de kosten moeten compenseren?" Daar is de SP-lijsttrekker niet bang voor. "Dat blijkt uit onderzoek en je ziet nu dat de prijzen in de winkels al enorm hoog zijn, terwijl de lonen achterblijven", legt ze uit.

Partij van de Dieren-lijsttrekker Esther Ouwehand

Toekomst veiligstellen

Wat de Partij van de Dieren heel belangrijk vindt, is het beschermen van onze bestaanszekerheid in de toekomst. "Schiphol die maar bleef uitbreiden en dat we niet terug weten te dringen, of het verbranden van olie en gas, of de vee-industrie. Je moet wel de moed hebben om onze toekomst veilig te stellen", vertelt Ouwehand. "Je moet wel nadenken wat dat betekent voor je kinderen en kleinkinderen. Want ik ben ervan overtuig dat niemand wil dat zij het straks slechter hebben dan wij."

Minder vlees en zuivel eten

Luisteraar Joris vroeg zich het één en ander af bij het partijprogramma van de Partij van de Dieren. Zo appte hij: "Als we in twee jaar tijd de veestapel moeten terugdringen, als je die dieren niet meer in Nederland hebt, wordt het vlees dan geïmporteerd?" Esther Ouwehand wil vlees niet verbieden, maar denkt dat het allerbelangrijkste en makkelijkste dat we kunnen doen voor klimaat, natuur en onze eigen gezondheid is: "Plantaardiger gaan eten. En dus veel minder vlees en zuivel."

Jan-Willem Start Op!

Je hoort Jan-Willem Start Op iedere werkdag van 6.00 tot 9.00 uur op NPO Radio 2. Volg het programma op Instagram, Twitter of Facebook voor een exclusief kijkje achter de schermen.