Nederland laat haar Afghaanse tolken in de steek: 'De Taliban ziet tolken als verraders'

Nederlandse militairen helpen sinds 2002 mee aan de veiligheid in Afghanistan. Vorige maand maakte President Joe Biden bekend dat de Verenigde Staten haar troepen terugtrekt uit het land. Hiermee eindigt de NAVO-missie 'Resolute Support' waarbij Nederland samen met coalitietroepen de veiligheid in Afghanistan probeerden te verbeteren.

Nu de buitenlandse troepen zich terugtrekken wint de Taliban aan kracht. De Afghaanse autoriteiten vrezen dan ook voor een burgeroorlog. Daarmee komt de veiligheid van de lokale tolken die ons hielpen bij de missie in Afghanistan verder in gevaar.

Tolken zijn de oren en ogen van militairen

Veteraan Roy Grinwis ging in 2007 op missie in Afghanistan. Hij beschrijft hoe de lokale tolken de ogen en oren van militairen zijn. "Als wij ergens een dorpje in kwamen dan zien de tolken of er vreemden in het dorp zijn. Het waren onze maatjes. Van hen leer je de cultuur en problemen van Afghanistan."

De Afghaanse tolken zijn hun leven niet zeker in het land, ze worden door de Taliban met de dood bedreigd. "Ze zien de tolken als verraders en als ze de tolken niet kunnen pakken dan pakken ze broers, vaders of neven om op die manier de tolk te pakken te krijgen", vertelt Anne-Marie Snels.

Een speciale tolkenregeling

Eind 2019 besloot de politiek dat Afghaanse tolken en hun gezin in principe recht hebben op asiel in Nederland, een zogeheten speciale tolkenregeling. Echter is maar een deel van de tolken met hun gezin in Nederland opgenomen. Andere landen zoals de Verenigde Staten, Duitsland en Groot-Brittannië hebben hun tolken allang opgenomen.

Snels: "In Amerika worden de tolken zelfs opgehaald door een oud-commandant op het vliegveld en letterlijk omarmd." Het demissionaire kabinet zegt dat er inmiddels ruim zestig tolken in Nederland zijn en de ministers willen niet zeggen hoeveel tolken nog in Afghanistan zitten. "Er wordt gerommeld met de cijfers, zo is er geen democratische controle", stelt Snels.

Gevaar voor tolken

Volgens Snels is het probleem dat de hele asielprocedure in Afghanistan wordt doorlopen. "De tolken kunnen niet reizen, de wegen zijn kapot. Ze hebben een prijs om een hoofd staan. Dan verwachten wij in onze bureaucratie dat zij het hele land doorreizen om papieren te overhandigen op de ambassade." Veteraan Roy Grinwis beaamt dit punt. "De tolken zitten ergens in een dorpje wat omringd is door strijdende partijen. Ze kunnen niet over de weg naar Kabul."

Snels en Grinwis willen dat alle tolken nu naar Nederland worden gehaald en pas hier beginnen met de asielprocedure. Veteranen kunnen hierbij helpen stelt Grinwis. "Elke veteraan kent een tolk. Als wij met de veteraren bij elkaar gaan zitten dan kunnen we elke tolk identificeren." Snels en Grinwis blijven zich in ieder geval inzetten.

Ben je benieuwd naar het hele gesprek? Luister het hier terug:

Spijkers met Koppen

Je hoort Spijkers met Koppen elke zaterdag van 12:00 tot 14:00 uur op NPO Radio 2.

Foto omslag: ANP