Trompettist Tomasz Stanko uit Polen is sinds het begin van zijn loopbaan aanhanger van de free jazz. Hij formeert op jonge leeftijd de groep Jazz Darings en speelt mee op op platen van bassist Gary Peacock en pianist Cecil Taylor. Hij nam veel platen op voor het fameuze label ECM.
Free jazz
In het begin van de jaren zestig zit Stanko samen met pianist Adam Makowicz in The Jazz Darings, dat volgens sommigen een van de eerste free jazzgroepen is. Stanko is jarenlang een actief muzikant in de Poolse jazzscene. Hij gaat vele samenwerkingen aan met onder anderen David Murray, Chico Freeman, Dave Holland en Jack DeJohnette. Daaruit vloeien even zovele plaatopnamen voort. Stanko neemt zelf veel solo-albums op voor ECM. Lippen
Begin jaren negentig verliest hij zijn eigen tanden. Hij traint zijn lippen knalhard om trompet te kunnen blijven spelen, hetgeen hem tot nog toe goed lukt want de laatste jaren treedt hij veelvuldig op samen met jazzlegende Lee Konitz. In 2009 verschijnt van het Thomasz Stanko Quintet het ingetogen album Dark Eyes, met daarop onder anderen het stuk Amsterdam Avenue. Konitz
Tijdens North Sea Jazz 2011 zou hij eigenlijk de trompettist van het Lee Konitz Quintet zijn, maar aangezien Konitz wegens gezondheidsproblemen niet zal komen, wordt het concert nu gegeven door het Thomasz Stank Quintet, met onder meer Chris Lightcap op bas. De plaats van tenorsaxofonist Lee Konitz wordt ingenomen door Chris Potter.