Artiest

Ella Fitzgerald

  1. Artiestenchevron right
  2. Ella Fitzgerald
Hoewel Ella Fitzgerald generatiegenoot was van Billy Holiday, werd juist zij ‘The First Lady Of Song’ genoemd. Niet zo verwonderlijk als men weet dat de stem van Lady Ella een bereik had van drie octaven. Tijdens haar vijftigjarige carrière deelde Ella Fitzgerald het podium met alle groten der aarde, van Duke Ellington, Count Basie en Nat King Cole tot en met Frank Sinatra en Louis Armstrong.

Ella Jane Fitzgerald wordt op 25 april 1917 geboren in Newport News, Virginia. Vlak na haar geboorte scheiden haar ouders, waarna de kleine Ella samen met haar moeder naar New York verhuist. Ze doormt over een carrière als beroemd danseres of zangeres. Wanneer Ella vijftien is, overlijdt haar moeder aan een hartaanval. Ella wordt dakloos en belandt op straat. In 1934 doet zij mee aan een talentenjacht in het fameuze Apollo Theater in Harlem. In eerste instantie wil zij daar haar danskunsten vertonen, maar besluit in plaats daarvan een liedje te zingen. Het is het liedje Judy van Hoagy Carmichael, het favoriete liedje van haar moeder. Het publiek reageert enthousiast en Ella wordt tot winnares uitgeroepen. Vanaf dat moment heeft Ella Fitzgerald haar bestemming gevonden.

Ster

Als zangeres sluit Ella zich aan bij het jazzorkest van Chick Webb. Met dit orkest trekt zij langs de hele Oostkust van de Verenigde Staten. Ook treedt zij veel op in de jazzclubs van New York. In 1936 neemt Ella met het orkest haar eerste plaatje op. Maar het op 78-toeren uitgebrachte 'Love And Kisses' wordt geen succes. Beïnvloed door de experimentele jazzvariant bebop begint Ella zich het scatten eigen te maken, een aparte manier van zingen met geïmproviseerde betekenisloze klanken. Met een scatbewerking van het kinderliedje 'A-Tisket A-Tasket' scoort zij in 1938 haar eerste grote hit in Amerika. Er worden ruim één miljoen plaatjes van verkocht en Ella is opeens een ster.

Solo

Nadat haar mentor Chick Webb in 1939 overlijdt, wordt de naam van het orkest veranderd in Ella Fitzgerald And Her Famous Band. De 22-jarige Ella kan de enorme verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt niet aan. Ook het kortstondige huwelijk met een criminele dokwerker doet haar geen goed. In 1941 besluit Ella om verder te gaan als soloartieste. Ze brengt verschillende jazzy soloplaten uit maar ook singles met de Ink Spots, Louis Jordan en de Delta Rhythm Boys. Vanaf 1946 treedt zij regelmatig op met de band van Dizzy Gillespie en het orkest van Norman Granz, die tevens haar manager wordt.

American songbook

In de naoorlogse jaren heeft Ella veel succes met crossover jazzliedjes als 'Lady Be Good', 'How High The Moon' en 'Flying Home'. Daarnaast neemt zij diverse succesvolle platen op met Louis Armstrong en bouwt zij een geweldige reputatie op als vertolkster van het Great American Songbook. Met veel overtuiging zingt zij het liedrepertoire van beroemde Amerikaanse componisten als Cole Porter, Duke Ellington, Irving Berlin, Johnny Mercer, de gebroeders Gershwin en het duo Rodgers & Hart. Ella wordt een graag geziene en regelmatige gaste in de tv-programma’s van Bing Crosby, Frank Sinatra, Ed Sullivan en Dean Martin. Verder treedt Ella opnieuw in het huwelijk, ditmaal met bassist Ray Brown met wie zij een zoon adopteert. Helaas houdt ook dit huwelijk niet lang stand.

Jazzklassieker

In 1955 maakt Ella haar filmdebuut in Pete Kelly’s Blues, waarin de hoofdrollen worden gespeeld door Janet Leigh en Peggy Lee. Ook speelt zij mee in weinig succesvolle rolprenten als St. Louis Blues (1958) en Let No Man Write My Epitaph (1960). Als zangeres is Ella beduidend succesvoller. Zo groeit haar hilarische live vertolking van 'Mack The Knife', waarin zij haar tekst vergeet en ter plekke begint te improviseren, tot een heuse jazzklassieker.

Popmuziek

Halverwege de jaren ’60 waagt Ella zich ook aan popmuziek. Ze vertolkt soulvolle popliedjes als 'Sunny' en 'I Heard It Through The Grapevine'. Maar onder leiding van manager Norman Granz keert zij in de jaren zeventig terug naar haar vertrouwde jazz-roots. Ze treedt op met Count Basie, Frank Sinatra, Oscar Peterson en Joe Pass. Daarnaast toont Ella zich een groot voorvechtster voor in ontwikkeling bedreigde kinderen. Ook is zij een felle tegenstandster van rassendiscriminatie.

Diabetes

Aan het einde van haar carrière krijgt Ella last van haar gezondheid. In 1986 ondergaat zij een hartoperatie. Ook heeft zij suikerziekte. Ella keert nog één keer terug op het podium. In 1991 geeft zij in de Carnegie Hall in New York haar laatste concert. Niet veel later moet zij haar beide onderbenen laten amputeren. Op 15 juni 1996 overlijdt Ella Fitzgerald op 79-jarige leeftijd in haar huis in Beverly Hills. “Man, woman or child, Ella is the greatest of them all,” sprak Bing Crosby ooit vol bewondering over The First Lady Of Song: Ella Fitzgerald.